|
I. Tình hình giảng dạy và học tập kinh điển Nho gia tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Việc giảng dạy kinh điển Nho gia tại trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp được thực hiện chủ yếu tại 3 khoa: Khoa Văn học; khoa Triết học và Đông Phương học, tại cả 3 bậc học, cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ.
Tổng số tín chỉ Cử nhân Hán Nôm: 140 Tín chỉ (66 tín chỉ chuyên ngành), Thạc sĩ: 59 Tín chỉ (36 tín chỉ chuyên ngành), Tiến sĩ có 14 tín chỉ. Số tín chỉ Cử nhân Đông Phương: 139 Tín chỉ (66 tín chỉ chuyên ngành). Số tín chỉ Cử nhân Văn học: 140 Tín chỉ (71 tín chỉ chuyên ngành). Trong tổng số tín chỉ của các chương trình đào tạo nói trên, số tín chỉ có giảng dạy kinh điển Nho gia, hoặc liên quan tới kinh điển Nho gia gồm:
1. CÁC MÔN LẤY KINH ĐIỂN NHO GIA LÀM ĐỐI TƯỢNG GIẢNG DẠY TRỰC TIẾP
|
Cấp học |
Ngành |
Môn học |
Số TC |
Thời lượng |
|
Cử nhân |
Hán Nôm |
Luận ngữ |
3 |
22 TC (15,71% tín chỉ tích lũy; 33,33% chuyên ngành). |
|
Đại học |
2 |
|
Trung dung |
2 |
|
Mạnh tử |
2 |
|
Kinh Thi |
3 |
|
Xuân Thu - Tả truyện |
3 |
|
Kinh Dịch |
2 |
|
Kinh Lễ |
2 |
|
Kinh Thư |
3 |
|
Thạc sĩ |
Hán Nôm |
Luận ngữ (II) |
2 |
14 TC (23,72% tín chỉ tích lũy; 38,89% chuyên ngành) |
|
Mạnh Tử (II) |
2 |
|
Kinh Thi (II) |
2 |
|
Kinh Thư (II) |
2 |
|
Chu Dịch (II) |
2 |
|
Kinh Lễ (II) |
2 |
|
Xuân Thu - Tả truyện (II) |
2 |
|
Tiến sĩ |
Hán Nôm |
Không |
0 |
0 |
2. CÁC MÔN LẤY KINH ĐIỂN NHO GIA LÀM ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
|
Cấp học |
Ngành |
Môn học |
Số TC |
Thời lượng |
|
Cử nhân |
Hán Nôm |
Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo |
4 |
10 TC (7,14% tín chỉ tích lũy; 15,15% chuyên ngành) |
|
Lịch sử kinh học Nho gia |
2 |
|
Chư tử |
2 |
|
Tản văn triết học Tống – Minh |
2 |
|
Thạc sĩ |
Hán Nôm |
Tinh tuyển Bách gia chư tử
|
2 |
2 TC (3,4% tín chỉ tích lũy; 5,55% chuyên ngành) |
|
Tiến sĩ |
Hán Nôm |
Không |
0 |
|
3. CÁC MÔN CÓ LIÊN QUAN ĐẾN KINH ĐIỂN NHO GIA
|
Cấp học |
Ngành |
Môn học |
Số TC |
Thời lượng |
|
Cử nhân |
Hán Nôm |
Giáo dục và khoa cử Việt Nam |
2 |
6 TC (4,28% tín chỉ tích lũy; 9,09% chuyên ngành) |
|
Lí luận văn học cổ phương Đông |
2 |
|
Giới thiệu và phân tích kho sách Hán Nôm |
2 |
|
Đông Phương |
Triết học Trung Quốc |
2 |
4 TC (2,88% tín chỉ tích lũy; 6,06% chuyên ngành) |
|
Tôn giáo Trung Quốc |
2 |
|
Văn học |
Nho giáo và văn học dân tộc |
2 |
9 TC (6,42% tín chỉ tích lũy; 17,67% chuyên ngành) |
|
Văn học Việt Nam từ thế kỷ 10 đến giữa thế kỷ 18 |
3 |
|
Văn học Việt Nam từ nửa cuối thế kỷ 18 đến nửa đầu thế kỷ 19 |
2 |
|
Văn học Việt Nam nửa cuối thế kỷ 19 |
2 |
|
Thạc sĩ |
Hán Nôm |
Chế độ khoa cử và văn chương khoa cử Việt Nam |
2 |
6 TC (10,17% tín chỉ tích lũy ; 16,67% chuyên ngành) |
|
Lịch sử tư tưởng Trung Quốc |
2 |
|
Lịch sử tư tưởng Việt Nam |
2 |
|
Triết học |
Tân Nho gia trên thế giới |
2 |
4 TC (6,78% tín chỉ tích lũy ; 11,11% chuyên ngành) |
|
Triết học Trung Quốc đương đại |
2 |
|
Châu Á học |
Nho giáo và văn hóa Đông Á |
2 |
2 TC (3,3% tín chỉ tích lũy; 5,56% chuyên ngành) |
|
Tiến sĩ |
Hán Nôm |
Thuyên thích học truyền thống và hiện đại |
2 |
2 TC (14,28% tín chỉ) |
II. Tình hình nghiên cứu kinh điển Nho gia tại trường Đại học khoa học Xã hội và Nhân văn
1. Do nhu cầu phục vụ giảng dạy và nghiên cứu văn hóa Đông Á, Nghiên cứu lịch sử văn hóa, tư tưởng và triết học Việt Nam một số đề tài nghiên cứu và chương trình nghiên cứu đã được triển khai.
2. Các khoa có tổ chức nghiên cứu: Văn học, Triết học; Đông Phương học.
3. Các đề tài lớn đã và đang triển khai:
- Biên soạn Tinh hoa Nho điển Việt Nam. Do nhóm nghiên cứu Nho học của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn phối hợp với trung Tâm Nho tạng Đại học Bắc kinh triển khai từ 2004 – tới 2010. Hiện nay công việc hiệu điểm đã hoàn thành, Đại học Bắc Kinh đang triển khai xuất bản. Dự kiến quý I/2011 sẽ hoàn thành.
- Nhóm nghiên cứu nho học của trường Đại học Khoa học Xã hội và nhân văn cũng đã phối hợp với Viện Nghiên cứu cấp cao về Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc Đại học Quốc gia Đài Loan biên soạn bộ “ Việt Nam tinh hoa Nho học nguyên điển”, với 7 tập sẽ được xuất bản năm 2011. (Phụ lục danh mục 7 sách xuất bản)
- Đang chuẩn bị triển khai đề ấn Nho điển Việt Nam
4. Các hội nghị khoa học nghiên cứu kinh điển Nho gia và có liên quan tới kinh điển Nho gia
- Tháng 12 năm 2009, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn tổ chức Hội thảo khoa học: Kinh điển Nho gia tại Việt Nam với báo cáo của các học giả tham gia. Hội thảo chú ý tới nghiên cứu, giới thiệu và thảo luận các công trình nghiên cứu, giải thích, thảo luận về kinh điển Nho gia của các nhà nho Việt Nam. Một số báo cáo chú ý tới các hiện tượng, vấn đề, khuynh hướng trong kinh học Việt Nam thời kỳ trung đại. Xu hướng diễn Nôm, toát tiết yếu kinh điển Nho gia của các Nhà Nho Việt Nam được các học giả đặc biệt quan tâm. ( có Phụ lục danh mục các bài viết trong hội thảo kèm theo)
- Tháng 8/2010, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn tổ chức hội thảo quốc tế Chu Hy với Nho học Đông Á. Hội thảo gồm các nhà khoa học của Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Thành Công Đài Loan, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện nghiên cứu Văn học và một vài đơn vị khác cùng tham gia. Hội thảo đặt vấn đề cần nghiên cứu chuyên sâu về sự ảnh hưởng của Chu Hy tới các nhà nho Việt Nam và tới nho giáo Việt Nam nói chung, việc tiếp nhận và thảo luận, truyền bá các tác phẩm kinh điển nho gia đã qua sự chú giải của Chu Hy.
5. Một số đề tài nghiên cứu của các cá nhân khác đã được triển khai
a. PGS. TS Phạm Văn Khoái, nghiên cứu và xuất bản công trình nghiên cứu về Khổng tử và tác phẩm Luận ngữ, sách đã xuất bản
b. Ths Đinh Thanh Hiếu : Nghiên cứu về tác phẩm Luận ngữ ngu án của Phạm Nguyễn Du.
c. Ths Nguyễn Tuấn Cường: Nghiên cứu về Tứ thư ước giải.
6. Hàng trăm khóa luận và luận văn thạc sĩ các ngành Hán Nôm; Đông Phương học, Triết học đã được thực hiện.
- Các luận văn và khóa luận nghiên cứu trực tiếp về các tác phẩm kinh điển Nho gia và các công trình thảo luận, diễn Nôm, diễn giải kinh điển Nho gia tại Việt Nam được đặc biệt chú ý.
III. Nhận định, đánh giá và kiến nghị
1. Việc nghiên cứu và giảng dạy kinh điển Nho gia đã có những thành tựu quan trọng, kế tục được việc giảng dạy kinh điển Nho gia đã từng được thực hiện trong quá khứ. Tuy nhiên việc nghiên cứu và giảng dạy hiện nay quy mô còn nhỏ, chưa tương xứng với đối tượng và mục tiêu.
2. Cần tổ chức nhiều hơn việc giới thiệu các tác phẩm nghiên cứu thảo luận về kinh điển Nho gia của các nhà Nho Việt Nam ra các nước khác trong khu vực Đông Á.
3. Cần phối hợp chặt chẽ hơn giữa các trường đại học Đông á trong việc giảng dạy và nghiên cứu kinh điển Nho gia
4. Tiến tới hệ thống giáo trình chung và chia sẽ thành tựu nghiên cứu.
5. Thiết lập chương trình chung và có thể trao đổi sinh viên
|
