|
1. Họ và tên: Ngô Ngọc Trung 2.Giới tính: Nam 3. Ngày sinh: 26/12/1981 4. Nơi sinh: Bắc Ninh 5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh: Số 4860/QĐ-ĐHKHTN ngày 24/11/2014 của Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên. 6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo: Quyết định gia hạn số 596/QĐ-ĐHKHTN ngày 06/3/2018 và số 4728/QĐ-ĐHKHTN ngày 28/12/2018 của Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐHQGHN. 7. Tên đề tài luận án: Nghiên cứu phát triển bộ kít phát hiện độc tố ricin dựa trên công nghệ aptamer. 8. Chuyên ngành: Hóa sinh học 9. Mã số: 9420101.16 10. Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Quang Huấn; PGS.TS. Nguyễn Đình Thắng 11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án: 11.1 Kết quả nghiên cứu tách chiết và tinh sạch ricin từ hạt Thầu Dầu - Tách ricin từ hạt Thầu dầu bằng phương pháp sử dụng axit acetic và kết tủa phân đoạn sử dụng muối (NH4)2SO4 60%. - Tinh sạch ricin qua 02 bước bằng phương pháp sắc ký trao đổi ion (nhựa DEAE) và sắc ký lọc gel (Sephadex G-100) với độ sạch đạt 98,5%. 11.2 Kết quả sàng lọc aptamer đặc hiệu ricin - Cải tiến quy trình SELEX bằng cách sử dụng Q sepharose để gắn kết ricin, kết hợp rửa giải bằng DMSO và tăng dần nồng độ Tween 20. - Sàng lọc được 03 aptamer đặc hiệu độc tố ricin trong đó aptamer Ar5.9 có ái lực cao nhất với ricin, giá trị Kd đạt 0,83 nM. 11.3 Kết quả phát triển phương pháp và xây dựng quy trình sản xuất bộ kít phát hiện ricin dựa trên công nghệ aptamer - Phát triển phương pháp phát hiện ricin dựa trên kỹ thuật ELAA (tương tự ELISA) với ngưỡng phát hiện: 45,8 ng/ml, giới hạn định lượng: 50,4 ng/ml, độ đặc hiệu, độ nhạy đạt 100%, độ không đảm bảo đo: ± 5,81%, thời gian ổn định trong 06 tháng. - Phát triển phương pháp phát hiện ricin dựa trên kỹ thuật real-time PCR với ngưỡng phát hiện: 18,6 ng/ml, giới hạn định lượng: 50,4 ng/ml, độ đặc hiệu, độ nhạy đạt 100%, độ không đảm bảo đo: ± 4,71%, thời gian ổn định trong 06 tháng. - Xây dựng quy trình sản xuất các thành phần bộ kít phát hiện ricin dựa trên phương pháp real-time PCR kết hợp aptamer Ar5.9 trong đó có 02 loại vật liệu tự phát triển được là aptamer Ar5.9 và đối chứng dương (ricin tinh sạch). - Thử nghiệm phân tích ricin trong các loại mẫu nước, kết quả cho thấy bộ kít có độ ổn định cao, có thể ứng dụng được trong các tình huống thực tế. Tuy nhiên, bộ kít bị ảnh hưởng bởi các kim loại nặng, một số ion vô cơ và các chất tẩy rửa tổng hợp. 12. Khả năng ứng dụng thực tiễn: Các kết qủa thu được từ luận án cho thấy bộ kít phát hiện ricin dựa trên công nghệ aptamer có thể ứng dụng thực tiễn khi phân tích các mẫu nước (nước sinh hoạt, nước mặt tại các ao hồ, song, suối và nước ngầm).Đây là cơ sở quan trọng, làm tiền đề sản xuất các sinh phẩm phục vụ quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, việc ứng dụng các aptamer thay thế kháng thể đơn dòng trong phát hiện các kháng nguyên gây bệnh cũng mở ra một hướng nghiên cứu mới có thể áp dụng với nhiều loại kháng nguyên gây bệnh khác. 13. Các hướng nghiên cứu tiếp theo: - Tiếp tục nghiên cứu phát hiện ricin trong mẫu lương thực thực phẩm và mẫu đất, hoàn thiện sản phẩm để đưa vào sản xuất. - Tiếp tục nghiên cứu ứng dụng công nghệ aptamer trong phát hiện các tác nhân sinh học nguy hiểm khác. 14. Các công trình công bố liên quan đến luận án: [1]. Ngo Ngoc Trung, Nguyen Thi Tho, Bui Thi Thuy Dung, Hoang Thi My Nhung, Nguyen Dinh Thang (2016), “Effects of ricin extracted from seeds of the castor bean (ricinus communis) on cytotoxicity and tumorigenesis of melanoma cells”, Biomedical Research and Therapy 3(5), pp. 633-644. [2]. Ngô Ngọc Trung, Lê Quang Huấn (2019), Nghiên cứu phát hiện ricin bằng phương pháp Enzym – Linked Aptamer Assay (ELAA), Tạp chí nghiên cứu khoa học và công nghệ quân sự (64), tr. 146-151. [3]. Ngô Ngọc Trung, Lê Quang Huấn (2019), “Nghiên cứu phát hiện ricin bằng phương pháp real-time PCR sử dụng aptamer đặc hiệu rcin”, Tạp chí Công nghiệp Hóa chất (12), tr. 39-45.
|
