|
|
PGS.TSKH, NGƯT NGUYỄN HẢI KẾ
Sinh ngày 10 tháng 3 năm 1954
Quê quán: xã Tân Liên, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng.
Trú quán: xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Chủ nhiệm Khoa Lịch sử Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQGHN), Phó Chủ tịch Hội Sử học Hà Nội.
Sau một thời gian lâm bệnh, mặc dù đã được gia đình và các bác sĩ chăm sóc, điều trị tận tình, nhưng do bệnh nặng đã từ trần hồi 19 giờ 56 phút ngày 19/3/2013
(tức ngày mùng 8 tháng 2 năm Quý Tỵ), hưởng thọ 60 tuổi.
Lễ viếng từ 10h đến 11h30' ngày 25/3/2013 (tức ngày 14 tháng 2 năm Quý Tỵ) tại Nhà tang lễ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội.
Lễ an táng diễn ra cùng ngày tại nghĩa trang xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
|
Theo học chuyên ngành Lịch sử cổ trung đại Việt Nam, anh được các thầy cô nổi tiếng của Bộ môn dạy dỗ, rèn cặp, truyền trao, không chỉ tri thức mà cả niểm đam mê cháy bỏng. Tốt nghiệp xuất sắc, anh trở thành cán bộ giảng dạy của Bộ môn và gắn bó với Khoa Lịch sử, với nghề làm sử, nghề làm thầy giáo sử từ ấy. Sau những năm tháng tuổi trẻ hết mình cho phong trào Đoàn, năm 1987 anh được sang Liên Xô học tập, làm luận án Phó Tiến sĩ rồi Tiến sĩ.
Trở về sau 9 năm dùi mài kinh sử, hai năm sau - 1998 - cùng lãnh đạo Khoa Lịch sử và Giáo sư Trần Quốc Vượng, anh lao mình vào xây dựng Bộ môn Lịch sử văn hoá Việt Nam. Từ đấy, trên nền tảng kiến thức vững chắc về lịch sử Việt Nam, nhất là về thời kỳ cổ đại và trung đại, anh say mê tìm hiểu, khám phá những khía cạnh của đời sống văn hoá dân tộc, từ truyền thống để thức nhận cái hiện tại hay giải mã cái hiện tại từ biện chứng của truyền thống. Mười lăm năm nỗ lực hết mình, anh cùng các đồng nghiệp, học trò đã làm nên một chuyên ngành đào tạo chững chạc, có uy tín và thu hút đông đảo sinh viên ngành Lịch sử theo học, được xã hội đánh giá cao.
Anh vẫn nói anh thích lắm nghề làm thầy giáo, mặc dù anh cũng lại nói: “Với đông đảo những người đầu tư vào việc đi học, đi thi, để chọn ngành chọn nghề, thì nghề làm thầy giáo là sự lựa chọn cuối cùng, chứ không phải đầu tiên trong điều tiết của xã hội Việt Nam.Vì thế những ai, từ tuổi thanh xuân bước lên bục giảng cho đến khi được về nghỉ hưu, vẫn thuỷ chung với nghề dạy học đâu chỉ là an phận. Thuỷ chung với nghề thật kiên cường, bản lĩnh qua thẩm định tự thân, để không chỉ khi thoái, lui mới quay ra làm thầy, mà ngay khi “tiến” hay “đạt” cũng không bỏ đi, mà vẫn như nhất nghề làm Thầy, để cùng học và trồng người không mệt mỏi…”. Và anh đã làm được điều anh muốn. Học trò theo anh đông, nhất là từ khi có chuyên ngành Lịch sử văn hoá Việt Nam. Anh dạy học trò bằng tri thức, sự uyên bác, bằng phương pháp tư duy. Anh sẵn sàng bỏ mọi công việc khác cùng học trò đi khảo sát dù xa xôi vất vả khó khăn. Anh chia sẻ với học trò tất cả những gì anh có, từ tri thức, kinh nghiệm đến tiền bạc, tâm tình.
.jpg) Học anh, vừa dễ lại vừa khó. Anh không có thói quen độc thoại, chỉ đọc cho chép hoặc nói cho nghe, mà phải động não, nghĩ suy, trình bày ý kiến, quan điểm. Thế nên, quãng cuối những năm chín mươi của thế kỉ trước, khi anh mới ở Nga về, có người nói Nguyễn Hải Kế khi giảng bài lại đọc thơ, tự hát hoặc bắt sinh viên hát, rất không nghiêm túc, nhưng thực ra thì anh đang giảng về văn hoá dân gian, về dân ca. Cái mà nay giáo dục đại học nêu cao là cần phát huy tính chủ động của người học thì anh đã áp dụng từ rất lâu rồi.
Anh mê sử, mê văn hoá Việt Nam. Dấu chân anh miên man theo thầy Lê, thầy Doãn đi điền dã về Khởi nghĩa Lam Sơn, về công cuộc khẩn hoang vùng duyên hải Bắc Bộ... Đêm 19 tháng 3, Nguyễn Hùng Vĩ - cán bộ giảng dạy Khoa Văn học - thức trắng viết bài thơ khóc anh, nhớ về cái thuở:
“Lối xưa điền dã đâu rồi
Chân trần áo xếch tơi bời đó đây.
Đâu rồi góc núi chân mây
Liêu xiêu bóng bác hao gầy lội ra…
Đêm về cùng ngẫm ngọt ca
Du du thế sự nại hà lão lai”.
Anh thường nói: mình Hải Kế mà “vô mưu”.
Anh hết mình vì cái chung nhưng lại rất “vụng” cho cái riêng, chẳng biết vun vén cho mình, không bao giờ tính toán thiệt hơn.
Anh đã sống hết mình trong cuộc nhân gian. Là người thầy, anh đã tận tâm với học trò, dù đó là các cô cậu sinh viên mới năm thứ nhất, hay là anh chị nghiên cứu sinh sắp bảo vệ luận án. Là nhà khoa học, anh đã tận lực cho niềm đam mê từ thuở nhỏ, vì mình mà cũng vì xã hội như một thứ “trách nhiệm công dân”. Là người bạn, với bất kể lứa tuổi nào, anh luôn là người tận tình, tận nghĩa, chí nghĩa, chí tình.
Sự ra đi đột ngột của anh chỉ sau chưa đầy hai tuần đổ bệnh, tất cả mọi người biết anh, dù là gần gũi thân quen hay mới chỉ đọc sách anh, nghe anh nói, đều bàng hoàng, tiếc thương vô hạn, và bỗng chợt nhận ra: có một khoảng trống như vườn cây sau cơn bão, mà không dễ gì sẽ đến ngay một cơn mưa “đền cây”.
|
.jpg)
