* TS. Nguyễn Vũ Lương - Chủ nhiệm Khối THPT chuyên Toán - Tin
 |
Một điều nữa là dạy chuyên Toán tưởng chừng là dễ, nhưng để nhận được sự tin yêu, tín nhiệm của học trò, của đồng nghiệp mình thì quả là khó vô cùng. Đôi khi tôi cảm thấy “sợ” dạy đội tuyển, bởi dạy đội tuyển không phải lúc nào cũng dạy hay được, nên nhiều khi cũng phải coi việc dạy đội tuyển Toán là một nghề. Để có hệ thống bài giảng hay, gây dấu ấn, hấp dẫn được học trò phụ thuộc vào uy tín của người dạy, vào học trò chứ không phụ thuộc vào việc thầy giáo đó có là chủ nhiệm khối hay không. Có một điều mà tôi luôn cảm thấy hạnh phúc và không bao giờ quên là vào mỗi dịp lễ, mỗi kỳ nghỉ hè chúng tôi lại được đón những học sinh cũ trở về thăm khối, thăm thầy cô. Đó là những học sinh đã thành đạt trên khắp mọi miền đất nước, nhiều em đã trở thành những giáo sư, tiến sĩ có tiếng ở nước ngoài. Tôi hiểu, tâm niệm của học trò khi trở về đây: họ trở về thăm thầy cô nào dạy mình hay nhất, chăm sóc mình nhiều nhất - đó cũng là điều rất công bằng và đó chính là cái mà người ta gọi là “nhân - quả” trong “cuộc chơi” này, đó cũng chính là niềm hạnh phúc nhất của những người làm nghề “chèo đò” như chúng tôi.
Tôi rất vui mừng được công tác trong một tập thể đoàn kết, có tinh thần, có ý chí vượt qua mọi khó khăn, thử thách để vươn lên. Với sự năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của Ban chủ nhiệm khối, đội ngũ cán bộ, giáo viên trong khối đã dồn hết tâm trí, đào sâu suy nghĩ tìm ra những phương hướng giảng dạy tối ưu nhất để rèn luyện trí thông minh, khả năng sáng tạo, độc lập nghiên cứu của các em học sinh. Các thầy cô giáo trong Khối là các thầy cô của Khoa Toán - Cơ - Tin học, Trường ĐHKHTN; Các giáo sư, tiến sĩ khoa học có trình độ cao, có kinh nghiệm giảng dạy cho học sinh phổ thông đến từ các trung tâm, các viện nghiên cứu, các trường đại học, trường THPT trong cả nước. Học sinh của Khối được tuyển chọn từ 61 tỉnh thành trong cả nước. Toàn thể cán bộ và học sinh của khối qua nhiều thế hệ đan xen, hỗ trợ lẫn nhau đã vượt khó khăn, trở ngại về vật chất để thầy dạy giỏi và trò học giỏi toàn diện.
Trường ĐHKHTN, Ban chủ nhiệm Khoa Toán - Cơ - Tin học đã tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất và tinh thần cho Khối ngày càng phát triển và trở thành điểm sáng trong cả nước về bồi dưỡng đội tuyển thi Olympic quốc tế về Toán học và Tin học. Khối đã đào tạo được 3.000 học sinh của 40 khoá chuyên Toán và 11 khoá chuyên Tin. Học sinh của khối đã đoạt được 35 huy chương giải quốc tế về Toán và 21 huy chương giải quốc tế về Tin học (trong đó có 18 HCV Toán học, 2 HCV Tin học). Từ cái nôi đào tạo nhân tài này đã hình thành một tập thể chuyên gia Toán học và Tin học hàng đầu ở trong nước và khu vực. Nhiều học sinh đã trở thành những viện sĩ, giáo sư, tiến sĩ khoa học đầu ngành; nhiều người đã và đang giữ trọng trách tại các trường đại học, các viện nghiên cứu lớn, các đơn vị kinh tế mũi nhọn của nước ta. Những con số này phần nào minh chứng cho sự lớn mạnh và trưởng thành của Khối, cho những nỗ lực của thầy và trò Khối THPT chuyên Toán - Tin trong 40 năm qua.
Khối THPT chuyên Toán - Tin được Đảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập là một niềm tự hào lớn đối với thầy trò của Khối nói chung và đối với cá nhân tôi nói riêng. Đó là sự công nhận của Đảng và Nhà nước đối với Khối THPT chuyên Toán - Tin chúng tôi, đồng thời đó cũng là sự công nhận của xã hội đối với đơn vị chúng tôi, cho dù đó chỉ là một đơn vị nhỏ.
Và trong nhiều khó khăn đang hiện hữu, chúng tôi rất tự hào vì việc đào tạo khối chuyên đã được các cấp lãnh đạo hết sức quan tâm. Mô hình đào tạo này của ĐHQGHN cần được nhân rộng trong cả nước.
Tôi rất mong rằng, trong tương lai không xa, Khối THPT chuyên Toán - Tin sẽ phát triển hơn nữa để trở thành một trường THPT chuyên, đồng thời tôi cũng rất mong rằng mô hình đào tạo chuyên như của chúng ta hiện nay sẽ được triển khai, nhân rộng trên toàn quốc, góp phần tích cực vào việc đào tạo nhân tài cho đất nước.
* GS.TSKH Trần Văn Nhung - Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, nguyên là học sinh chuyên Toán khóa 1 (1965 - 1967) trường ĐHTHHN:
 |
Người thầy chủ nhiệm lớp Chuyên Toán khóa 1 của chúng tôi là cố nhà giáo Phạm Văn Điều, nguyên là một học sinh miền
Thấm thoắt vậy là đã 40 năm trôi qua (1965 - 2005) kể từ ngày thành lập lớp Chuyên Toán đầu tiên tại Khoa Toán, trường ĐHTHHN. Có thể coi đây là cái mốc đầu tiên của hệ thống các trường, lớp hệ THPT chuyên về Toán - Tin, Hóa học, Vật lý, Sinh học, Ngoại ngữ, Văn học,… ở bậc THPT trong cả nước, từ Trung ương đến các địa phương nói chung và các Khối THPT chuyên của ĐHQGHN nói riêng. Từ những cơ sở đào tạo này đã cung cấp cho xã hội một nguồn nhân lực chuyên sâu có chất lượng cao với nhiều thế hệ học sinh, sinh viên và các nhà khoa học, nhà hoạt động xã hội, nhà quản lý, doanh nhân năng động, tài năng, đóng góp xứng đáng cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và CNH, HĐH đất nước. Khối THPT chuyên Toán - Tin (ĐHKHTN) có quyền tự hào với bảng thành tích đầy ấn tượng của mình tại các kỳ thi Olympic quốc gia (từ 1961) và quốc tế (từ năm 1974). Đây là một trong những cơ sở đào tạo cung cấp nhiều học sinh tham gia các đoàn của Việt
Trong 10 năm trở lại đây, khi tham gia vào các hoạt động hợp tác quốc tế về giáo dục, đào tạo, tôi đã trực tiếp cùng các đoàn khách quốc tế và ASEAN về thăm khối THPT chuyên Toán - Tin và các trường, lớp chuyên ở Hà Nội cũng như ở một số địa phương khác; họ đã có những nhận xét, đánh giá rất tốt đẹp về chất lượng cao, về trình độ quốc tế của hệ thống đào tạo tài năng này của chúng ta. Một số nước trong khu vực và trên thế giới đã, đang và sẽ đến thăm, tham khảo kinh nghiệm và có một số hoạt động hợp tác trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo. Đó là những tín hiệu đáng mừng, nhưng để có thể đón nhận được những cơ hội mới, bản thân chúng ta cũng cần phải có sự chuẩn bị khẩn trương và nghiêm túc về trình độ tiếng Anh, tiếng Pháp và sử dụng CNTT vào hoạt động dạy và học.
Đất nước nào cũng vậy, để có được một đội ngũ những con người tài năng bao giờ cũng phải tôn trọng quá trình gồm 3 giai đoạn: Phát hiện tài năng, đào tạo và bồi dưỡng tài năng đó và sử dụng tài năng một cách hợp lý, hiệu quả. Tôi tin tưởng rằng với những thế mạnh và tiềm năng sẵn có, cùng với sự quan tâm, đầu tư, chỉ đạo của trường ĐHKHTN nói riêng và ĐHQGHN nói chung, Khối THPT chuyên Toán - Tin sẽ tiếp tục gặt hái được những thành công để xứng đáng với danh hiệu một đơn vị Anh hùng Lao động…
* GS.TSKH Nguyễn Văn Mậu - Hiệu trưởng trường ĐHKHTN, ĐHQGHN:
 |
Có thể nói, những năm tháng sống, làm việc, học tập và giảng dạy ở Khối Ao là những năm tháng của bộn bề công việc, của sự tâm huyết nghề nghiệp và niềm đam mê cháy bỏng trong tình yêu nghề và sự sáng tạo quên mình. Khối chuyên Ao theo tháng năm, đã tạo ra hình ảnh và tự khẳng định được mình, có sắc thái và phong thái riêng đầy bản lĩnh. Đó là tập thể của một cộng đồng mang những đặc thù riêng và luôn thương yêu nhau hết lòng như một đại gia đình thực sự. Các thế hệ cựu học sinh của chúng ta luôn là những tấm gương sáng cho các thế hệ đi sau. Mối quan hệ thầy - trò cũng thật khăng khít, nhiều vấn đề khó sẵn sàng đàm luận không mệt cả ngày, cả đêm. Tập thể của Khối luôn cùng nhau sẻ chia khó khăn, ngọt bùi, chung vui thành công và hạnh phúc.
Khối chuyên Ao đã trải qua chặng đường truyền thống 40 năm, giờ đây lớp học đã khang trang hơn, có nhiều bạn bè ở các khối chuyên khác, tạo nên một ngôi trường danh tiếng, có uy tín và được thế giới biết tới. Tuy nhiên, chúng ta còn phải đối mặt với nhiều thử thách, gian nan, vất vả. Các thầy, các cô thế hệ trước, có người đã gia đi, nhiều người đã nghỉ hưu, còn chúng tôi thì đã già đi nhiều. Thế hệ trẻ lực lượng vẫn còn mỏng, các em rất giỏi giang và năng động nhưng lại phải đối mặt với khá nhiều bất cập. Tuy vậy, tôi tin rằng với truyền thống hào hùng của một tập thể anh hùng đã tròn 40 tuổi, với uy tín cao ở trong nước và quốc tế, thầy và trò Khối THPT chuyên Toán - Tin (ĐHKHTN, ĐHQGHN) sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa phong trào thi đua dạy tốt và học tốt, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phấn đấu hoàn thành xuất sắc những mục tiêu và nhiệm vụ của năm học mới (2005 - 2006).
Sau 40 năm nhìn lại, Khối THPT chuyên Toán - Tin có quyền tự hào về những thành tích đã đạt được. Nhiều thế hệ thầy giáo, cô giáo đã tận tâm, tận lực với nghề, hết mình vì lớp, vì học trò thân yêu. Họ đã mang hết tài năng và nhiệt huyết của mình hoàn thành các trọng trách mà Đảng và nhân dân giao phó. Nhiều người được Nhà nước tặng thưởng các danh hiệu cao quý, được Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD&ĐT, ĐHQGHN khen thưởng.
Bước vào năm học mới 2005 - 2006, đây là năm học thứ 40 của trường ĐHKHTN, Khối THPT chuyên Toán - Tin đã có lớp học mới khang trang hơn, có phòng nội trú và tương lai sẽ có thêm các phòng thí nghiệm hiện đại. Toàn trường ĐHKHTN quyết tâm thực hiện tốt các kết luận của Hội nghị Ban chấp hành TW Đảng lần thứ 6 khóa IX về giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ, đổi mới quản lý, duy trì kỷ cương, nề nếp, khắc phục các mặt hạn chế, yếu kém, đẩy mạnh phong trào thi đua nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong năm học này. Đặc biệt phấn đấu đảm bảo chất lượng giáo dục và đào tạo đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tôi tin tưởng rằng bằng thế mạnh của một đơn vị anh hùng, Khối THPT chuyên Toán - Tin sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, để góp phần đưa Trường ĐHKHTN ngang tầm với các trường tiên tiến trong khu vực và thế giới.
 |
Thành tích nổi bật của Khối PTTH chuyên Toán - Tin không những được Nhà nước ghi nhận (là một trong 22 đơn vị điển hình được vinh dự báo cáo thành tích trong Đại hội thi đua toàn quốc vừa qua; được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba và danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới), mà còn được bạn bè quốc tế đánh giá rất cao (nhiều năm trở lại đây học sinh của Khối luôn giành những vị trí cao tại các kỳ Olympic quốc tế, góp phần làm rạng danh cho nền giáo dục nước nhà).
Năm 1965, lớp chuyên Toán của trường ĐHTHHN là đơn vị đầu tiên của hệ PTTH chuyên, được Thủ tướng Phạm Văn Đồng ký quyết định thành lập. Giữa hoàn cảnh đất nước chiến tranh, cơ sở vật chất và cả nguồn nhân lực hết sức thiếu thốn, một mô hình đào tạo mới mẻ được hình thành, một khối lượng công việc to lớn mà trước đó chưa từng được thực hiện, thực sự là một thách thức lớn đối với thầy trò của Khối. Những em học sinh xuất sắc vừa mới tốt nghiệp cấp II được triệu tập về đây từ nhiều miền quê khác nhau, lỉnh kỉnh sách vở, đồ đạc, “tay xách nách mang” lên vùng sơ tán. Những năm tháng ấy, dù khó khăn nhưng giáo dục vẫn được ưu tiên. Đặc biệt, Đảng và Nhà nước đã sớm nhận thấy tầm quan trọng của việc phát hiện, bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu Toán học trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Sau 40 năm trưởng thành và phát triển, hiện nay Khối PTTH chuyên Toán - Tin ( Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN) đã khẳng định được vị trí và tính ưu việt của mình. Ngoài thành tích là những tấm huy chương tại các kỳ Olympic quốc tế mà không một trường chuyên nào ở Việt Nam có thể so sánh được, đây cũng là một đơn vị đi tiên phong trong việc tạo ra một quy trình đào tạo mới, xây dựng một mô hình xã hội học tập, chú trọng cả 3 khâu: chất lượng đầu vào, chất lượng dạy - học và chất lượng đầu ra. Những kinh nghiệm về phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng học sinh năng khiếu của đơn vị không chỉ bó hẹp ở phạm vi nội bộ mà thường xuyên được phổ biến rộng rãi trong toàn quốc. Mỗi năm có khoảng 200 cán bộ, giáo viên từ các trường THPT trong cả nước đến Trường ĐHKHTN để trao đổi và học hỏi kinh nghiệm về giảng dạy Toán học cho các lớp chuyên, chọn.
Là một nhà quản lý, tôi luôn cố theo sát những bước đi của thầy và trò Khối PTTH chuyên Toán - Tin và luôn trăn trở về điều kiện vật chất dành cho hoạt động dạy và học ở đây. Tuy đã được cải thiện, được đầu tư ở một mức độ nhất định, nhưng nhìn chung cơ sở hạ tầng, máy móc, trang thiết bị phục vụ giảng dạy còn rất thiếu thốn. Còn nhớ, lần ấy có một đoàn khách Thái Lan sang thăm trường ĐHKHTN và ghé qua thăm khối PTTH chuyên. Nhìn những phòng học đơn sơ, những em học trò ăn mặc giản dị họ đã không thể lý giải được vì sao trong hoàn cảnh khó khăn như vậy mà học sinh của chúng ta vẫn học rất giỏi. Thế mới biết sức vươn lên của ý chí và nghị lực quan trọng như thế nào?
Nếu được nhận xét, tôi sẽ nói rằng: Học sinh của Khối THPT chuyên Toán - Tin rất ngoan ngoãn, thông minh và đặc biệt chăm học. Các em có được một môi trường học tập tốt, rất thuận lợi để biến những ước mơ, hoài bão trở thành hiện thực. Khó khăn thì lúc nào cũng có, thách thức không bao giờ hết, nhưng khi đã có niềm tin và khát vọng thì tất cả sẽ vượt qua được. 40 năm qua, lớp lớp các thế hệ học sinh đã lần lượt trưởng thành từ đây. Nhiều người tiếp tục gắn bó những năm tháng sinh viên trên giảng đường Khoa Toán - Cơ - Tin của ĐHTHHN ngày trước và ĐHKHTN (ĐHQGHN) bây giờ. Cũng có người chuyển sang học một trường đại học khác ở trong hay ngoài nước, nhưng ở bất cứ nơi nào họ đều phát huy được truyền thống học sinh chuyên Toán - Tin. Họ là những tấm gương sáng cho các em học sinh của Khối hôm nay.
Tôi có hai người con đã và đang theo học ở Khối THPT chuyên Toán - Tin (ĐHKHTN). Nhiều bậc phụ huynh lo lắng về tình trạng học quá tải, học lệch của con em mình ở các lớp chuyên. Nhưng tôi lại rất yên tâm và vững tin vào chương trình và phương pháp đào tạo của các thầy cô trong Khối. Học sinh được dạy rất kỹ về các môn chuyên, nhưng kiến thức về các môn học khác vẫn được bảo đảm. Trong vài năm trở lại đây, bên cạnh việc học tập văn hoá, học sinh của Khối còn được tham gia vào một số hoạt động ngoại khóa như đi tham quan, dã ngoại, cắm trại, tham gia các hoạt động văn thể,… Điều ấy chứng tỏ đời sống tinh thần của các em đã và đang ngày càng được các thầy, cô quan tâm. Điều mong mỏi của các thầy cô là đào tạo được một thế hệ học trò không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn phong phú về đời sống tinh thần và có một vốn hiểu biết xã hội sâu rộng. Điều đó không dễ thực hiện nhất là trong điều kiện của nước ta hiện nay, nhưng thực sự những gì mà thầy và trò của Khối THPT chuyên Toán - Tin đã làm được trong thời gian qua, là cơ sở để những phụ huynh như chúng tôi tin tưởng và gửi gắm con cái của mình.
Đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới đúng vào dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập, niềm vui, niềm tự hào đó xin được chia đều cho tất cả các thế hệ thầy và trò từng công tác, giảng dạy và học tập ở Khối THPT chuyên Toán - Tin (ĐHKHTN, ĐHQGHN). Tin rằng trong tương lai, bằng thế mạnh của một đơn vị Anh hùng, Khối chuyên Toán - Tin sẽ còn làm được nhiều hơn những gì mà chúng ta kỳ vọng.
