Sau 2 năm thực hiện, đến nay dự án đã khắc phục được những khó khăn, vướng mắc ban đầu và thu được một số kết quả đáng ghi nhận nhất là trong công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư cho những hộ dân sinh sống trên phần đất thuộc khu vực quy hoạch của dự án.
Đền bù - Giải phóng mặt bằng - Tái định cư là 3 khâu quan trọng tham gia tạo nên dự án QG-HN 01. Trong quá trình thực hiện, 3 khâu này đòi hỏi phải được tiến hành song song và đặt trong mối tác động qua lại. Đồng thời để thực hiện tốt các khâu này cũng không thể thiếu sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các cơ quan hữu quan, các ban ngành chức năng với cán bộ và nhân dân địa phương...
Đến nay, những khó khăn trước mắt dần được khắc phục, những vướng mắc ban đầu dần được tháo gỡ. Đến ủy ban Nhân dân huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây, tiếp xúc với ông Nguyễn Văn Bình - Phó Ban bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Thạch Thất, được biết công tác đền bù giải phóng mặt bằng đã và đang thực hiện khá thuận lợi. Ông Bình cho biết: Dự kiến sẽ chi trả đền bù cho các hộ dân sinh sống trên 17 lô và 2 khu tái định cư (phân khu phía Bắc và phân khu phía Tây - Nông trường 1A) theo nhiều đợt. Đến nay đã kiểm đếm xong 8 lô (lô 1, 2, 3, 4, 5, 6, 16, 17) nhưng chỉ có lô 1, 2, 3 đã trình dự toán và được tỉnh phê duyệt, số còn lại sẽ được trình duyệt và triển khai thực hiện tùy thuộc vào kế hoạch của ĐHQGHN trong việc chọn lựa khu vực nào để thực hiện từng dự án cụ thể. Sau khi được tỉnh phê duyệt, quá trình đền bù cho các hộ dân từ 3 lô đầu đã được triển khai từ ngày 14/11/2005. Đây là đợt trả bồi thường và hỗ trợ đầu tiên (theo Quyết định số: 1482/QĐ-UB ngày 19/10/2005 của UBND tỉnh Hà Tây) với tổng kinh phí chi trả là trên 57 tỉ đồng. Trong đợt chi trả lần thứ nhất này, tiền bồi thường và hỗ trợ mà người dân được nhận bao gồm toàn bộ tiền đất, tiền cây cối hoa màu, tiền tài sản kiến trúc và các khoản hỗ trợ (thưởng tiến độ, hỗ trợ: đào tạo nghề, ổn định cuộc sống, một năm tiền thuê nhà, cải tạo đất). Chúng tôi được biết, trong đợt chi trả lần này, chủ hộ được nhận số tiền bồi thường, hỗ trợ mức cao nhất là bà Nguyễn Thị Dung thuộc Đội 4 Nông trường 1A với số tiền 635.434.788,8 đồng, mức thấp nhất là bà Mai Thị Hoa, Đội 40, số tiền là 2.311.780 đồng. Sau hơn 10 ngày triển khai, công tác trả bồi thường và hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho các hộ dân đã và đang diễn ra với tiến độ nhanh chóng, khoảng 20 tỉ đồng đã được chi trả cho hơn 300 hộ dân. Tính đến thời điểm hiện tại, có thêm 100 hộ dân đến nhận tiền, nâng tổng số tiền bồi thường lên gần 40 tỉ đồng. Như vậy, quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng đã thực hiện được quá nửa. Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Nguyễn Văn Bình, quá trình đền bù giải phóng mặt bằng đợt này thực hiện không theo đúng tiến độ do đã gặp phải một số phát sinh trong khi thực hiện mà chủ yếu là việc quy đổi giá cả (giá cây cối, đất ở, đất canh tác...). Tiến độ thực hiện đôi khi còn bị kéo trùng vì một vài vướng mắc trong công tác tiến hành bồi thường cho các hộ xét từ cả 2 phía: người dân và địa phương. Về phía người dân, do sự hạn chế về trình độ hiểu biết nên công tác tuyên truyền, giải thích của các cán bộ địa phương trong việc quy đổi giá cả, xác định các định mức tiêu chuẩn... gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù các phương án, kế hoạch đã được công khai nhưng những hộ dân này khi nhận tiền bồi thường, hỗ trợ họ vẫn còn nhiều băn khoăn như: Liệu có được vào khu tái định cư hay không? Chỗ ở, công việc như thế nào? Cuộc sống gia đình có sớm ổn định không?... Còn về phía địa phương - những cán bộ huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây - những người trực tiếp làm công việc chi trả bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho các hộ dân lại gặp phải những khó khăn riêng. Các cán bộ huyện ngoài bộ phận được phân công chuyên nhiệm từng công việc cụ thể trong toàn khâu chi trả bồi thường thì số cán bộ trực tiếp làm công tác tháo gỡ những vướng mắc, giải đáp những khiếu nại của người dân là rất hạn chế. Vì vậy, việc giải thích một cách cặn kẽ và thấu đáo mọi thắc mắc của người dân về các vấn đề có liên quan chắc chắn khó có thể đáp ứng hết những bức xúc của người dân nơi đây...
Công việc bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư đợt 1 này đã và đang được các cán bộ huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây tập trung để nhanh chóng hoàn thành trong tháng 12/2005 đúng theo dự kiến. Tiến độ và hiệu quả của quá trình này có ý nghĩa, ảnh hưởng lớn không chỉ đối với cuộc sống của người dân địa phương mà còn đối với công tác thực hiện, chất lượng của các đợt đền bù tiếp theo cũng như của dự án QG - HN 01 và các dự án thành phần tiếp theo trong Tổng dự án đầu tư xây dựng ĐHQGHN tại Hòa Lạc.
