VNU Logo
Thư viện sốVNU OfficeE-mailSitemap
  • Logo
  • Giới thiệu
    • Tổng quan
      • Lịch sử
      • Sứ mạng - Tầm nhìn
      • Chiến lược phát triển
      • Thi đua - Khen thưởng
      • Số liệu thống kê
      • Bản đồ Hà Nội
      • Các cơ sở của ĐHQGHN
      • Website kỷ niệm 100 năm ĐHQGHN
    • Cơ cấu tổ chức
      • Sơ đồ tổ chức
      • Hội đồng ĐHQGHN
      • Ban Giám đốc
      • Đảng ủy
      • Hội đồng Khoa học và Đào tạo
      • Văn phòng & ban chức năng
      • Công đoàn ĐHQGHN
      • Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên
      • Các trường đại học thành viên
      • Các trường trực thuộc
      • Các đơn vị nghiên cứu khoa học
      • Các trung tâm đào tạo môn chung
      • Các đơn vị phục vụ, dịch vụ
      • Các đơn vị thực hiện nhiệm vụ đặc biệt
      • Văn bản pháp quy
      • Thủ tục hành chính trực tuyến
    • Ba công khai
      • Chất lượng đào tạo
      • Cơ sở vật chất
      • Tài chính
      • Số liệu tổng hợp
    • Báo cáo thường niên ĐHQGHN
    • Ấn phẩm Giới thiệu ĐHQGHN
    • Video
    • Logo ĐHQGHN
    • Bài hát truyền thống
    • Tiến sĩ danh dự của ĐHQGHN
  • Đào tạo
    • Giới thiệu chung
    • Kế hoạch học tập và giảng dạy
    • Chương trình đào tạo bậc đại học
    • Chương trình đào tạo thạc sĩ
    • Chương trình đào tạo tiến sĩ
    • Chương trình đào tạo liên kết
    • Đào tạo hệ THCS và THPT
    • Số liệu thống kê
    • Mẫu văn bằng
    • Văn bản liên quan
  • Khoa học công nghệ
    • Giới thiệu chung
    • Hoạt động Khoa học - Công nghệ
    • Chiến lược KHCN&ĐMST 2021-2030
    • Chương trình, dự án, đề tài
      • Chương trình KHCN cấp Nhà nước
      • Đề tài cấp Nhà nước
      • Chương trình KHCN cấp ĐHQGHN
      • Đề tài cấp ĐHQGHN
      • Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp
      • Nghiên cứu ứng dụng
    • Hệ thống phòng thí nghiệm
    • Nhóm nghiên cứu
    • Các hội đồng chuyên môn
    • Quỹ phát triển khoa học & công nghệ
      • Giới thiệu
      • Điều lệ, tổ chức hoạt động
    • Giải thưởng Khoa học - Công nghệ
      • Giải thưởng Hồ Chí Minh
      • Giải thưởng Nhà nước
      • Giải thưởng quốc tế
      • Giải thưởng ĐHQGHN
      • Giải thưởng khoa học sinh viên
      • Các giải thưởng khác
    • Các sản phẩm KHCN
      • Các ấn phẩm
      • Sở hữu trí tuệ
      • Các sản phẩm công nghệ, kỹ thuật
      • Bài báo khoa học
    • Chuyển giao tri thức & hỗ trợ khởi nghiệp
    • Văn bản liên quan
  • Hợp tác & phát triển
    • Giới thiệu chung
      • Lời giới thiệu
      • Đội ngũ
      • Bản tin hợp tác phát triển - PDF
    • Hợp tác quốc tế
      • Đối tác quốc tế
        • Châu Á
        • Châu Âu
        • Châu Đại dương
        • Châu Mỹ
      • Chương trình hợp tác
        • Trao đổi & học bổng
        • Hợp tác nghiên cứu
        • Hội nghị - Hội thảo
      • Mạng lưới hợp tác quốc tế
        • AUF
        • AUN
        • ASAIHL
        • BESETOHA
        • CONFRASIE
        • UMAP
        • SATU
      • Các thỏa thuận hợp tác quốc tế
    • Hợp tác trong nước
      • Các đối tác trong nước
      • Các dự án trong nước
        • Danh mục các nhiệm vụ KHCN hợp tác với doanh nghiệp, địa phương
        • Trường ĐH Khoa học Tự nhiên
        • Trường ĐH Công nghệ
        • Trường ĐH Kinh tế
        • Viện Việt Nam học và KHPT
        • Viện Vi sinh vật và CNSH
    • Văn bản quản lý
      • Văn bản liên quan
      • Sổ tay Hợp tác quốc tế
  • Sinh viên
    • Giới thiệu chung
    • Học bổng
      • Trong nước
      • Ngoài nước
      • Quy định
      • Tin tức
      • Đăng ký học bổng
    • Hỗ trợ sinh viên
      • Đoàn - Hội
      • Đời sống
      • Các câu lạc bộ
      • Tư vấn, hỗ trợ việc làm
      • Vay vốn
      • Ký túc xá sinh viên
    • Chương trình trao đổi sinh viên
    • Cựu sinh viên
    • Văn bản - Biểu mẫu
  • Cán bộ
    • Giới thiệu chung
    • Số liệu thống kê
      • Theo đối tượng, vị trí việc làm
      • Theo chức danh khoa học và trình độ đào tạo
    • Danh hiệu nhà giáo
      • Nhà giáo Nhân dân
      • Nhà giáo Ưu tú
    • Đội ngũ GS, PGS
      • Các Giáo sư
      • Các Phó giáo sư
    • Tuyển dụng
      • Kênh thu hút nhà khoa học
      • Ứng tuyển & hợp tác
      • Vị trí tuyển dụng
      • Thông tin hữu ích
      • Liên hệ, đề xuất
    • Văn bản liên quan
  • Các đơn vị thành viên
    • Trường đại học thành viên
      • Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
      • Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn
      • Trường Đại học Ngoại ngữ
      • Trường Đại học Công nghệ
      • Trường Đại học Kinh tế
      • Trường Đại học Giáo dục
      • Trường Đại học Việt Nhật
      • Trường Đại học Y Dược
      • Trường Đại học Luật
    • Trường trực thuộc
      • Trường Quản trị và Kinh doanh
      • Trường Quốc tế
      • Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật
    • Viện nghiên cứu
      • Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học
      • Viện Tài nguyên và Môi trường
      • Viện Công nghệ thông tin
      • Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển
      • Viện Trần Nhân Tông
      • Công viên Công nghệ cao và Đổi mới sáng tạo
        • Viện Bán dẫn và Vật liệu tiên tiến
        • Viện Nghiên cứu ứng dụng Trí tuệ nhân tạo trong phát triển bền vững
        • Viện Công nghệ Lượng tử
        • Trung tâm Chuyển giao tri thức và Hỗ trợ khởi nghiệp
        • Trung tâm Dự báo và Phát triển nguồn nhân lực
        • Trung tâm hỗ trợ sinh viên
    • Trung tâm đào tạo trực thuộc
      • Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh
      • Trung tâm Giáo dục Thể chất và Thể thao
    • Đơn vị phục vụ, dịch vụ
      • Ban Quản lý dự án
      • Ban Quản lý Dự án World Bank
      • Bệnh viện Đại học Quốc gia Hà Nội
      • Nhà Xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội
      • Trung tâm Kiểm định Chất lượng Giáo dục
      • Trung tâm Quản lý đô thị đại học
      • Trung tâm Thư viện và Tri thức số
      • Tạp chí Khoa học
      • Viện Đào tạo số và Khảo thí
    • Đơn vị khác
      • Trung tâm Hỗ trợ nghiên cứu châu Á
      • Văn phòng Hợp tác ĐHQGHN - ĐH Arizona
      • Văn phòng các chương trình KH&CN trọng điểm ĐHQGHN
      • Quỹ Phát triển KH&CN
      • Quỹ Phát triển ĐHQGHN
      • Câu lạc bộ Nhà khoa học ĐHQGHN
      • Câu lạc bộ Cựu sinh viên
VNU Logo

Giấy phép số 993/GP-TTĐT ngày 20/3/2020 của Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội.

Khu đô thị Đại học Quốc Gia Hà Nội, Hòa Lạc, Hà Nội

 media@vnu.edu.vn

 

Thứ hai08-10-2012
|Ấn phẩmBản tinVăn hóa

Kơ Pan của người Ê Đê

Từ bao đời nay, các gia đình người Ê đê đều coi chiếc ghế dài (còn có tên gọi Kơ pan) ngoài giá trị trang trí còn là biểu tượng của sự giàu có, sung túc, là niềm tự hào của cả buôn làng. Ngôi nhà rông nào có chiếc Kơ pan sẽ được mọi người trọng vọng và phải là gia đình có kinh tế khá giả, có tấm lòng hào hiệp, hay giúp đỡ xung quanh mới được cộng đồng ủng hộ cho tổ chức lễ hội làm Kơ pan. Kơ pan là tài sản quý giá của gia đình nhưng một gia đình thì không thể làm nổi mà cần hợp sức của cả buôn lại mới có thể hoàn thành được. Để làm được một chiếc Kơ pan, từ lúc lựa chọn cây gỗ đến lúc hoàn tất chủ nhà và buôn làng phải trải qua nhiều nghi lễ cúng, tạo nên hội rước Kơ pan. Thời gian làm một Kpan khoảng từ 7-10 ngày. Trong thời gian này, chủ nhà phải lo trâu, heo, gà, rượu, gạo cho những người tham gia làm Kơ pan ăn uống...

>>> Bản tin số 259 (pdf)
>>> Kơ Pan của người Ê đê (pdf)
Về hình thức, Kơ pan là một chiếc ghế mộc kích thước đồ sộ, gỗ nguyên khối dài từ 11m trở lên, rộng từ 65 - 85cm, cao 0,5m, hơi cong dài ở hai đầu tạo nên dáng vẻ vững chắc, mạnh mẽ. Do đồng bào Ê đê vẫn theo chế độ mẫu hệ nên gỗ tốt để làm Kơ pan phải được người phụ nữ trong gia đình chọn từ một loại cây rừng lâu năm, cao, to, thẳng, đã được thần linh chứng giám cho phép chặt từ rừng thiêng.
Vào rừng chặt gỗ cần chọn ngày đẹp, buôn làng yên ấm. Dẫn đầu đoàn là chủ nhà cùng thầy cúng, tiếp đó là 7 người nam giới khỏe mạnh mang theo dao, búa, rìu, đi cuối là dân làng và người nhà mang lương thực phục vụ. Đến chỗ cây lớn đã định, thầy cúng và chủ nhà phải chọn chiều cây đổ dọc theo dòng nước chảy rồi mới cho bổ rìu. Cây bị ngả xuống, chặt sạch cành lá sẽ được những người thợ dùng rìu đẽo sơ qua thành chiếc Kơ pan có hình chiếc thuyền, rồi mọi người sẽ chung tay khiêng về buôn, vừa đi vừa khua chiêng, múa hát. Đến đầu lối vào buôn, đám rước dừng lại để chủ nhà và thầy cúng phủ vải đỏ lên chiếc Kơ pan rồi mới đưa về đặt ở dưới gầm sàn nhà chủ. Các ngày sau đó, những người thợ khéo tay nhất buôn sẽ tham gia chạm khắc những đường nét hoa văn có tính biểu tượng truyền thống Ê đê lên chiếc Kơ pan và họ được chủ nhà nuôi cơm rượu.
Kơ pan hoàn thành, dân trong buôn tập trung đông đủ, sau khi được thầy cúng làm lễ đặt tên xác nhận chủ sở hữu sẽ được khiêng vào gian khách, đặt dọc vách phía Tây nhà và khi ấy lễ cầu Giàng chính thức diễn ra. Thầy cúng ngồi ở đầu Kơ pan, cầm chiếc que dài nhúng vào bát đồng đựng tiết lợn pha rượu và bôi dọc theo Kơ pan để yểm giữ tài sản cho chủ nhà. Khi việc cúng Giàng kết thúc cũng là lúc bà con ăn mừng chủ Kơ pan. Theo quan niệm cổ xưa, khi một gia đình làm được Kơ pan thì chủ nhà sẽ kiêng không làm gì trong 3 ngày sau lễ hoàn thành. Tuy nhiên ngày nay, hễ có gia đình người Ê đê nào “sắm” được Kơ pan, họ sẽ không thực hiện nhiều thủ tục kiêng kị như trước nhưng những bữa liên hoan chúc mừng vẫn diễn ra thâu đêm suốt sáng...
Già làng ở các buôn làng của đồng bào Ê đê vẫn thường bảo rằng, còn gì thích thú hơn sau những buổi lên nương rẫy trồng lúa, trồng bắp mệt nhọc, tối về lại tập trung bên bếp lửa bập bùng giữa ngôi nhà dài. Trên chiếc Kơpan, mọi người trong gia đình, dòng họ cùng quây quần tấu lên những giai điệu cồng chiêng quen thuộc để tỏ lòng cùng với thần linh, buôn làng, giải trừ các ưu tư, lo lắng trong cuộc sống, cầu cho cái chân khỏe mạnh để lên rẫy trồng thật nhiều lúa, bắp, bẫy được con thú. Với người đàn ông Ê đê, Kơpan còn là nơi để họ ngả lưng nghỉ ngơi mỗi khi đi làm rẫy về và chờ vợ con dọn bữa cơm chiều kết thúc một ngày làm việc vất vả.

Vân Minh - Bản tin số 259 - Bản tin số 259
avatar
send icon

Có thể bạn quan tâm

  • Ngành nghệ thuật thị giác: Đưa nghệ thuật sáng tạo Việt Nam vươn mình ra thế giới
  • Mùa xuân của các nữ sĩ Văn Khoa - nhìn từ một địa chỉ văn hóa
  • Một bức tranh của danh họa Tô Ngọc Vân & Sự tiếp biến văn hóa việt nửa đầu thế kỷ XX
  • Cà phê túi lọc Made by VJU & Câu chuyện văn hóa Việt
  • Giọt lệ lịch sử
  • Chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh, sinh viên để thích ứng linh hoạt với dạy, học trực tuyến
  • Giọt lệ lịch sử
Chia sẻ
Share on Facebook
Share on Zalo
Danh mục

Nhà xuất bản

Báo cáo thường niên ĐHQGHN

Tạp chí Khoa học ĐHQGHN

Bản tin

▼

Theo dòng lịch sử

ĐHQGHN - Dấu ấn trong tôi

Chân dung

Đô thị Hòa Lạc

Hình ảnh

Video

Văn hóa

Sinh viên

▶

Phiên bản in - PDF