Nhà báo Oleg Dmitriev đã công tác tại nhiều kênh truyền thông ở Mỹ và là phóng viên của Chương trình CNN’s World Report (1992-2001). Ông là trưởng bộ phận đào tạo nhà báo tại Kênh truyền hình RT, là tổng biên tập dịch vụ tin tức, sau đó là giám đốc toàn cầu phát sóng của Đài Tiếng nói nước Nga bằng tiếng Anh (nay là Đài Sputnik). Ông là tác giả của nhiều bài báo nghiên cứu và sách chuyên khảo trên các phương tiện truyền thông kiểu mới. Nhà báo kỳ cựu chia sẻ với các bạn sinh viên của Viện nhiều câu chuyện chuyên môn liên quan đến kỹ năng tác nghiệp của phóng viên trong đại dịch Covid 19. Ông thừa nhận, dịch Covid 19 bùng phát trên toàn thế giới không chỉ trở thành một chủ đề nóng bỏng buộc các phóng viên và cơ quan thông tấn phải sát sao phản ánh thông tin về nó hàng ngày, hàng giờ mà còn tạo ra những cơ hội cho truyền thông, tạo động lực cho các cơ quan báo chí thay đổi, đồng thời làm mới cách thức làm báo, làm truyền thông. Là một đài truyền hình quốc tế, đưa tin bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, trong đó thị trường công chúng khu vực Đông Nam Á có vai trò khá quan trọng với Sputnik, phóng viên của cơ quan thông tấn này luôn theo đuổi sự khách quan, trung thực, tin tức được phản ánh đa chiều với nhiều góc tiếp cận khác nhau để tạo nên bức tranh tổng thể về sự kiện. Ông chia sẻ kinh nghiệm khi đưa tin về đại dịch, đó là phải quan tâm đặc biệt đến số liệu vì công chúng quan tâm đến tốc độ lây lan và quy mô của đại dịch; tiếp đó là phản ánh bức tranh phòng chống đại dịch của chính quyền và người dân thông qua các câu chuyện kể về những cá nhân, đơn vị... Nhưng khi đưa tin, các nhà báo cần cực kỳ quan tâm đến việc tìm kiếm nguồn tin chính thức, uy tín và có tính chính xác cao, đó có thể là các tổ chức, cơ quan y tế uy tín, các cơ sở y tế, thông tin từ bác sĩ, những người có kiến thức chuyên môn về bệnh dịch.
Nhà báo tác nghiệp đưa tin về Covid 19 cũng gặp khá nhiều khó khăn, trước hết là trong giai đoạn đầu, khi triệu chứng và các thông tin của dịch bệnh chưa được xác định rõ ràng khiến nhà báo lúng túng khi đưa tin và khó khăn trong kiểm chứng thông tin chuẩn xác. Tiếp đó, hiện tượng faked news liên quan đến Covid 19 khá phổ biến như vấn đề nguồn gốc gây bệnh, các phương pháp phòng chữa bệnh chưa được kiểm chứng, hiện tượng che giấu thông tin hoặc đưa ra những con số không chính xác về dịch bệnh gây hoang mang... Hay câu chuyện về việc phân phối vắc xin phòng Covid 19 cũng mang những yếu tố nhạy cảm về chính trị cũng cần nhà báo có một sự hiểu biết về bối cảnh chung khi đưa tin. Chưa kể khi đưa tin về Covid, nhà báo còn gặp khó khăn về việc tìm hiểu hệ thống thuật ngữ chuyên môn về bệnh dịch, làm sao giải thích các thông tin chuyên sâu về cơ chế lây bệnh, sự xâm nhập và phát tán của vi rút... một cách dễ hiểu cho công chúng. Thậm chí, các cơ quan báo chí đã hỗ trợ phóng viên bằng cách xây dựng một bộ hệ thống các thuật ngữ chuyên ngành về Covid 19 để nhà báo tham khảo và sử dụng khi tác nghiệp. Dòng thông tin về Covid 19 cũng thay đổi không ngừng khiến nhà báo phải liên tục nhạy bén, làm giàu kiến thức của mình để săn tìm các nội dung cập nhật, từ việc đưa tin về số ca nhiễm, cho đến các nội dung về cách phòng chống, các loại thuốc, vắc xin, quy trình trị liệu... Về cách thức trình bày tin bài, nhà báo Oleg cho rằng, với việc ứng dụng công nghệ thông tin ngày càng mạnh trong nghề báo và việc thay đổi xu hướng nghe nhìn của người xem, các nhà báo hiện nay không chỉ sử dụng văn bản chữ mà đặc biệt chuộng các sản phẩm đa phương tiện, bao gồm đồ hoạ, biểu đồ, hình ảnh, hyperlink, infographic để truyền tải bài viết. Nhờ vậy, bài viết sẽ có tính tương tác cao, truy cập thông tin đa chiều, vừa toàn diện vửa cụ thể, bắt mắt và hấp dẫn người xem. Nhà báo Oleg cũng nhấn mạnh một nguyên tắc của nhà báo là cần kể một câu chuyện đơn giản nhất có thể, tránh quá nhiều thuật ngữ phức tạp và số liệu lộn xộn không phục vụ cho thông điệp chính của bài. Sputnik luôn chia sẻ công thức viết tin cho phóng viên của mình: hiểu bối cảnh + kiểm chứng thông tin và nguồn tin + viết tin đơn giản + thông tin đa dạng. Buổi trao đổi kinh nghiệm tác nghiệp báo chí với đầu cầu Sputnik là một trong những hoạt động nằm trong chủ trương quốc tế hoá hoạt động đào tạo báo chí chất lượng cao của Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Trường ĐHKHXH&NV, ĐHQGHN. Người học sẽ được tiếp cận với kinh nghiệm làm báo của các nền báo chí tiên tiến, có cơ hội tìm hiểu và làm quen với tư duy và cách thức làm báo hiện đại của khu vực và thế giới, trang bị cho mình những kiến thức để trở thành những nhà báo toàn cẩu trong môi trường truyền thông hội tụ đa phương tiện. Bắt đầu từ năm 2020, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn tuyển sinh ngành Báo chí hệ chất lượng cao theo thông tư 23 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. CTĐT ngành Báo chí CLC được xây dựng trên cơ sở tiệm cận với các CTĐT tiên tiến của thế giới. Chương trình tập trung vào các điểm chính: đào tạo khả năng tác nghiệp đa loại hình báo chí, tạo tính cạnh tranh cho người học; bước đầu đào tạo kỹ năng quản trị truyền thông và ứng xử với khủng hoảng truyền thông... Sinh viên được đào tạo nền tảng tốt về khoa học xã hội nhân văn, cộng với được tiếp cận kiến thức và kỹ năng tác nghiệp chuyên biệt của nhiều loại hình báo chí khác nhau. Sau khi ra trường, trên nền kiến thức ấy, người học có thể lựa chọn và tập trung phát triển nghề nghiệp của mình ở một loại hình/lĩnh vực báo chí nhất định. Ngoài ra, Viện tăng cường các hoạt động thực tập, thực tế nghề nghiệp tại các cơ quan thông tấn cho sinh viên; tập trung nâng cao khả năng ngoại ngữ của sinh viên với trên 20% môn học được giảng dạy bằng tiếng Anh, qua đó mở rộng khả năng thích ứng, làm việc trong môi trường báo chí, truyền thông khu vực và quốc tế. Trong tương lai, Viện sẽ tiến hành công nhận, chuyển giao tín chỉ đào tạo chuyên ngành Báo chí với các trường đại học của ASEAN. |
|