GS. Ngô Bảo Châu (trái) và GS. Đàm Thanh Sơn
Đây là giải thưởng tài trợ dài hạn dành cho các nhà khoa học thuộc ba lĩnh vực toán học, vật lý lý thuyết, và lý thuyết khoa học công nghệ thông tin.
Quỹ Simons là một tổ chức tư nhân có trụ sở tại TP. New York, do Jim và Marilyn Simons thành lập năm 1994, với nhiệm vụ đặt ra nhằm thúc đẩy các nghiên cứu mới nhất trong toán học và các ngành khoa học cơ bản. Giải thưởng Simons Investigators thuộc Ban Toán học và các ngành Khoa học Vật lý – một trong ba mảng lớn của Quỹ Simons – phụ trách, có mục tiêu nhằm tài trợ kinh phí nghiên cứu một cách ổn định, lâu dài, giúp các nhà khoa học xuất sắc tiến hành nghiên cứu những vấn đề khoa học mang tính dài hạn. Đa số các lựa chọn trao giải đều phải căn cứ trên kết quả một quá trình bình duyệt (peer-reviewed).
Đánh giá về GS. Ngô Bảo Châu, trang thông tin điện tử của Quỹ Simons cho rằng chứng minh của ông cho bổ đề cơ bản, một giả thuyết sâu của nhà toán học Langlands, giúp mở ra một hướng tiếp cận hình học mới cho các vấn đề giải tích điều hòa (harmonic analysis) dựa trên hình học số. “Những ý tưởng của ông đã truyền cảm hứng cho các nghiên cứu khoa học trên nhiều lĩnh vực như toán lý và lý thuyết biểu diễn hình học (geometric representation theory)”, trang thông tin nhận định.
Về GS. Đàm Thanh Sơn, Quỹ Simons xếp ông vào một trong số ít những nhà lý thuyết có công trình ảnh hưởng sâu và tác động nhiều ngành trong vật lý học như sắc động lực học lượng tử (quantum chromodynamics), lý thuyết vật lý hạt nhân, vật lý vật chất đặc, và vật lý nguyên tử, trong đó đóng góp đáng kể nhất là nghiên cứu về tính hai mặt giữa các hố đen trong không gian anti-de Sitter và các chất lỏng tương tác mạnh lẫn nhau. “Nghiên cứu ban đầu của ông cùng Policastro và Starinets về tính nhầy của plasma quark gluon đã mở ra những hướng nghiên cứu mới về vật lý ion nặng và lý thuyết dây, đồng thời nghiên cứu tiêp theo của ông cùng Sachdev, Herzog và những người khác đã cho thấy tính hai mặt AdS/CFT là một công cụ lý thuyết quan trọng trong ngành vật lý vật chất đặc.”
Những người được nhận ciải thưởng Simon Investigators sẽ được cấp nguồn tài trợ bước đầu kéo dài 5 năm và có khả năng được gia hạn cho 5 năm tiếp theo. Nguồn tài trợ hàng năm là 100 nghìn USD, bên cạnh 10 nghìn USD được tài trợ cho tổ chức nghiên cứu là nơi nhà khoa học được trao giải làm việc. 20% tài trợ cho tổ chức nghiên cứu này được dành cho những chi phí gián tiếp.
2013 là năm thứ hai Simons Foundation trao giải Simons Investigators.
Danh sách 13 nhà khoa học được trao giải Simons Investigators 2013:
Toán học:
Ngô Bảo Châu - ĐH Chicago
Maryam Mirzakhani - ĐH Stanford
Kannan Soundararajan - ĐH Stanford
Daniel Tataru - ĐH California, Berkeley
Khoa học máy tính:
Rajeev Alur - ĐH Pennsylvania
Piotr Indyk - Viện Công nghệ Massachusetts
Salil P. Vadhan - ĐH Harvard
Vật lý:
Victor Galitski - ĐH Maryland
Randall Kamien - ĐH Pennsylvania
Joel Moore - ĐH California, Berkeley
Đàm Thanh Sơn - ĐH Chicago
Senthil Todadri - Viện Công nghệ Massachusetts
Xi Yin - ĐH Harvard
>>> Tin liên quan đến GS. Ngô Bảo Châu và Đàm Thanh Sơn tại website ĐHQGHN:
