Sinh năm 1930 tại Diên Khánh, Khánh Hoà
Học hàm, học vị: Giáo sư, TSKH
Công tác tại Khoa: từ 1963
Nguyên Chủ nhiệm Khoa
I. Quá trình đào tạo
- Tốt nghiệp Khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội năm 1963
- Bảo vệ luận án Tiến sĩ năm 1976; Tiến sĩ khoa học (CHDC Đức) năm 1984
II. Hoạt động khoa học
Các công trình khoa học đã công bố
Sách, giáo trình:
- Nhóm từ chỉ hướng vận động tiếng Việt. ĐHTH Hà Nội, 1990.
- Ngôn ngữ và sáng tạo văn học. NXB KHXH, Hà Nội, 1991.
- Ngôn ngữ và sáng tạo và tiếp nhận văn học. NXB Giáo dục, 1996.
- Những bài giảng về ngôn ngữ học đại cương. NXB ĐHQG Hà Nội, 1999.
- Ngữ nghĩa nhóm từ chỉ hướng vận động tiếng Việt. NXB KHXH, Hà Nội, 2002.
- Bà Tư Đá - Truyện ngắn (in chung). NXB Văn học, 1964.
- Con trâu lạ - Truyện dài (in chung). NXB Lao Động, 1970.
- Bên kia sông - Truyện dài. NXB Kim Đồng, 1971.
- Dưới chân núi Nghê - Truyện dài (in chung). NXB Văn học thiếu nhi (Liên Xô), 1968.
- Chiếc bánh Trung thu - Tập truyện ngắn. NXB Thế giới trẻ (Đức), 1979.
- Tiếng Việt và nhà văn hóa lớn Hồ Chí Minh. NXB ĐHQG Hà Nội, 2004.
Bài tạp chí, kỷ yếu:
- Sự gắn bó hữu cơ trong chiều sâu giữa ngôn ngữ và văn học // TCVH, số 6/1981.
- Những ghi nhận từ hướng đi của một công trình // TCVH, số 2/1988.
- Chung quanh vấn đề ký hiệu, nghĩa và phê bình văn học // TCVH, số 5/1982.
- Về một vài xuất phát điểm trong thực tiễn nghiên cứu và giảng dạy ngôn ngữ văn học // TCVH, số 2/1992.
- Góp phần tìm hiểu nghệ thuật thơ ca // TCVH, số 5/1983.
* GS. TSKH. Nguyễn Lai còn một số sách và gần 100 bài báo thuộc chuyên ngành Ngôn ngữ học chưa thống kê được trong danh mục này
