1. Họ và tên: Somsavath LEUANGTAKOUN 2.Giới tính: Nam
3. Ngày sinh: 08/09/1982 4. Nơi sinh: Laos
5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh: số 3819/QĐ-ĐHKHTN ngày 14/11/2016 của Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên.
6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo: Gia hạn học tập theo quyết định số 567/QĐ-ĐHKHTN ngày 14/02/2020
7. Tên đề tài luận án: Nghiên cứu áp dụng phương pháp phổ gamma tự nhiên đánh giá tính phóng xạ đất đá trên bề mặt đất tại miền trung nước Lào.
8. Chuyên ngành: Vật lý nguyên tử và hạt nhân 9. Mã số: 9440130.04
10. Cán bộ hướng dẫn khoa học: Hướng dẫn chính: PGS.TS. Bùi Văn Loát
Hướng dẫn phụ: TS. Phan Việt Cương
11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án:
1. Tổng quan về tính chất phóng xạ của đất đá và tình hình nghiên cứu xác định tính phóng xạ trong đất, đánh giá các chỉ số nguy hiểm do bức xạ từ đất gây ra: Hoạt độ radi tương đương, suất liều hấp thụ trong không khí, liều hiệu dụng chiếu ngoài hàng năm, chỉ số nguy hiểm chiếu ngoài, chỉ số nguy hiểm chiếu trong.
2. Tìm hiểu và phát triển phương pháp phổ gamma xác định tính chất phóng xạ trong mẫu đất trên cả hệ phổ kế gamma bán dẫn HPGe có độ phân giải cao và phổ kế gamma nhấp nháy NaI(Tl). Kết hợp phương pháp đường cong chuẩn nội hiệu suất ghi và hiệu suất ghi tuyệt đối tại đỉnh gamma năng lượng 1460,82 keV để nâng cao độ chính xác kết quả xác định hoạt độ phóng xạ riêng của 40K, 226Ra và 232Th trong mẫu đất đá và đánh giá trạng thái cân bằng của mẫu đất và mẫu địa chất.
3. Đã tiến hành xây dựng phương pháp đánh giá trạng thái cân bằng phóng xạ giữa 226Ra và 238U trong mẫu đất, mẫu địa chất không cần mẫu chuẩn.
4. Tiến hành xác định hoạt độ phóng xạ riêng của 40K, 226Ra và 232Th theo phương pháp phổ gamma trên detector bán dẫn HPGe và detector nhấp nháy NaI(Tl). Đã tiến hành phân tích 202 mẫu đất lấy từ 30 huyện ở miền trung Lào.
12. Khả năng ứng dụng thực tiễn:
Phương pháp phân tích hoạt độ phóng xạ riêng của 40K 226Ra, và 232Th trên hệ phổ kế gamma nhấp nháy có thể áp dụng có hiệu quả để xác định hàm lượng Kali, Uran và Thori trong các mẫu địa chất 238U cân bằng với 226Ra.
Phương pháp kết hợp đường cong chuẩn nôi hiệu suất ghi và xác định hiệu suất ghi tuyệt đối tại đỉnh 1460,82 keV của 40K có thể mở rộng áp dụng cho việc phân tích hoạt độ phóng xạ riêng của các mẫu lương thực, thực phẩm và mẫu địa chất với độ chính xác cao.
13. Các hướng nghiên cứu tiếp theo:
(1). Triển khai phương pháp kết hợp đường cong chuẩn nội hiệu suất ghi và hiệu suất ghi tuyệt đối tại đỉnh gamma năng lượng 1460,8 keV để xác định hoạt độ phóng xạ riêng các đồng vị phóng xạ trong các mẫu môi trường nói chung trong mẫu đất đá nói riêng với độ chính xác cao.
(2). Ngoài mẫu đất tiến hành đo hoạt độ phóng xạ riêng của các đồng vị phóng xạ tự nhiên và nhân tạo trong mẫu thực vật tại 3 tỉnh miền trung Lào, tiếng hành đánh giá hệ số vận chuyển của các đồng vị tự nhiên từ đất vào cây cối.
14. Các công trình công bố liên quan đến luận án:
[1]. Bui Van Loat, SomsavathLeuangtakoun, Cao Dang Luu, Bui Thi Hong, Khong Nam Khang, Nguyen the Nghia, Nguyen Hong Ha, Thi Kim Duyen Vu (2017), “Intrinsic Efficiency Calibration for Uranium Isotopic Analysis in Soil Samples”, VNU Journal of Science, Mathematics – Physics, 33, pp.50-54
[2]. SomsavathLeuangtakoun, Bui Van Loat, Thi Kim Duyen Vu, Khong Nam Khang (2017), “Natural Radioactivity and External Dose Assessment of Surface Soils in Bolikhamxay Province, Laos”, VNU Journal of Science: Mathematics – Physics, 33, pp.10-16
[3]. SomsavathLeuangtakoun, Bui Thi Hong, Bui Van Loat, Phan Viet Cuong (2018), “ Determination of Natural Radioactivity in Soil Samples around Gold Mining Area in Khamkeut District, Bolikhamxay Province, Laos Using Gamma Ray Spectrometer with NaI (Tl) detector”, VNU Journal of Science, Mathematics – Physics, 34, pp.11-21
[4]. SomsavathLeuangtakoun, Bui Van Loat, Bui Thi Hong, ThangDuc Duong, SounthoneSingsoupho (2019), “Assessment of Natural Radioactivity and Associated Radiation Hazards in Soils samples from Khammuan Province, Laos”, VNU Journal of Science,Mathematics – Physics, 35, pp.1-11
[5]. Bui Van Loat, Somsavath Leuangtakoun,Thi Hong Bui, Thi Kim Duyen Vu, Thiem Ngoc Le, ThangDuc Duong, SounthoneSingsoupho, Hoai-Nam Tran (2020), “Natural radioactivity and radiological hazards in soil samples in Savannakhet province, Laos”, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 323, pp.303-315
[6]. SomsavathLeuangtakoun, Giang T.T Phan, ThangDuc Duong, Ngoc-Thiem Le, Nam KhangKhong, SounthoneSingsoupho, Hoai-Nam Tran, Bui Van Loat (2020), “ Natural radioactivity measurement and radiological hazard evaluation in sureface soils in a gold mining area and surrounding region in Bolikhamxay province, Laos”, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry,Received:18April 2020/Accepted:19 September
