 |
Phát biểu khai mạc, GS.TS Hoàng Anh Tuấn – Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN nhấn mạnh Diễn đàn được thành lập từ năm 2014 với 12 trường thành viên đã phát triển thành một cơ chế hợp tác bền vững, hiệu quả giữa các cơ sở giáo dục trong lưu vực sông Hồng. Trải qua nhiều kỳ tổ chức, Diễn đàn đã góp phần tăng cường hiểu biết, chia sẻ nguồn lực, thúc đẩy giao lưu học thuật và mở rộng hợp tác đa lĩnh vực giữa các trường đại học Việt Nam – Trung Quốc.
 |
| Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN Hoàng Anh Tuấn phát biểu khai mạc diễn đàn |
Trong những năm qua, các chương trình trao đổi cán bộ, giảng viên, sinh viên được duy trì thường xuyên, kết hợp với các hội thảo khoa học tổ chức luân phiên giữa hai nước, tạo nên mạng lưới hợp tác rộng mở. Riêng Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn đang đào tạo dài hạn cho 58 sinh viên đến từ nhiều đại học lớn của tỉnh Vân Nam như Học viện Hồng Hà, Đại học Sư phạm Vân Nam, Đại học Dân tộc Vân Nam, Đại học Kinh tế và Tài chính Vân Nam… Cùng với đó, nhiều chương trình hợp tác sau đại học, nghiên cứu sinh, trao đổi giảng viên và dự án nghiên cứu chung đã được triển khai hiệu quả.
 |
| Ông Liu Gang - Ủy viên Ban Công tác Giáo dục Tỉnh ủy Vân Nam, Trung Quốc |
Ông Liu Gang - Ủy viên Ban Công tác Giáo dục Tỉnh ủy Vân Nam, Trung Quốc bày tỏ sự trân trọng đối với sự hợp tác sâu rộng giữa các trường hai quốc gia. Phía Vân Nam cho biết giáo dục luôn được coi là lĩnh vực ưu tiên với hơn 9 triệu người học trong toàn hệ thống và nhiều trường đại học đã đạt thứ hạng cao trên các bảng xếp hạng quốc tế. Trong bối cảnh đó, hợp tác giáo dục giữa Việt Nam và Trung Quốc, đặc biệt trong khu vực sông Hồng, ngày càng đóng vai trò quan trọng.
Theo đại diện Sở Giáo dục Vân Nam, hai bên cần tiếp tục thúc đẩy hợp tác theo 5 hướng ưu tiên: hoàn thiện cơ chế phối hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động của Diễn đàn, đẩy mạnh trao đổi giảng viên, gắn kết đào tạo với nhu cầu phát triển địa phương và mở rộng chiều sâu hợp tác đào tạo ngắn hạn. Lãnh đạo Vân Nam nhấn mạnh lưu vực sông Hồng không chỉ là không gian địa lý mà là “mái nhà chung” của các cơ sở giáo dục, đòi hỏi sự chung tay phát triển bền vững.
Tăng cường kết nối học thuật, ký kết hợp tác đa lĩnh vực
Diễn đàn Hiệu trưởng các trường đại học lưu vực sông Hồng năm 2025 tiếp tục khẳng định vai trò là cầu nối học thuật và hợp tác song phương khi chứng kiến lễ ký kết nhiều biên bản hợp tác giữa các trường đại học hai nước. Trong đó có thể kể đến: Trường ĐH Lâm nghiệp Việt Nam và ĐH Lâm nghiệp Tây Nam (Trung Quốc); Trường ĐH Công nghệ thông tin và truyền thông – ĐH Thái Nguyên và ĐH Bách khoa Côn Minh; Khoa Quốc tế – ĐH Thái Nguyên và Học viện Hồng Hà.
 |
 |
Những thỏa thuận hợp tác này được xem là minh chứng rõ ràng cho tính thiết thực củaDiễn đàn, biến tinh thần kết nối thành những chương trình, dự án cụ thể trong đào tạo, trao đổi sinh viên – giảng viên, nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng.
Năm 2025, Diễn đàn tập trung tổng kết giai đoạn hợp tác 2024–2025, đồng thời đề ra lộ trình hợp tác giai đoạn 2026–2027. Các nội dung trọng điểm gồm: tăng cường trao đổi học thuật, xây dựng các chương trình đào tạo liên kết, phát triển dự án nghiên cứu chung, mở rộng mạng lưới thành viên và đề xuất đơn vị đăng cai Diễn đàn lần thứ 7 tại Trung Quốc. Theo thống nhất, Học viện Văn Sơn sẽ là đơn vị đăng cai tổ chức Diễn đàn năm 2026.
Một trong những điểm nhấn của sự kiện năm nay là chương trình “Giao lưu Giáo dục các trường đại học lưu vực sông Hồng”, diễn ra tại khuôn viên Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn. Hoạt động thu hút sự tham gia của gần 30 trường đại học Việt Nam và Trung Quốc, giới thiệu các chương trình đào tạo, nghiên cứu, trao đổi học thuật và cơ hội hợp tác liên ngành – đa ngành. Đây là không gian để các trường tìm kiếm đối tác, chia sẻ thế mạnh và mở ra các chương trình hợp tác mới trong các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, kỹ thuật và công nghệ.
 |
Phó Giám đốc ĐHQGHN Đào Thanh Trường đã trực tiếp thăm các không gian học thuật và làm việc với các trường đối tác để thúc đẩy các cơ hội hợp tác mới, phù hợp với thế mạnh đa ngành – liên ngành mà ĐHQGHN đang phát triển, bao gồm y dược, nông lâm nghiệp, khoa học tự nhiên, kỹ thuật, công nghệ và khoa học xã hội nhân văn.
 |
Đại diện Trường ĐH Vân Sơn – đơn vị sẽ đăng cai Diễn đàn năm 2026 – ghi nhận tinh thần hợp tác hiệu quả của Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn. Trường đánh giá cao những thành quả mà hai bên đạt được thời gian qua, đồng thời khẳng định giai đoạn 2026–2027 sẽ là thời điểm đẩy mạnh những hợp tác mang tính thực chất, đặc biệt trong đào tạo nhân tài, đổi mới khoa học – kỹ thuật – công nghệ và thắt chặt hơn nữa các chương trình trao đổi giảng viên, sinh viên.
Định hướng phát triển: Giáo dục không biên giới – hợp tác thực chất
Không chỉ tổng kết kết quả hợp tác, Diễn đàn còn là nơi chia sẻ những định hướng mới để nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tới. Các chuyên gia từ nhiều trường đại học khu vực sông Hồng cho rằng Diễn đàn sở hữu nhiều tiềm năng để phát triển theo hướng “giáo dục đại học không biên giới”, phù hợp với xu hướng hội nhập sâu rộng trong khu vực và toàn cầu.
Để đạt được mục tiêu đó, nhiều ý kiến đề xuất xây dựng cơ chế tổ chức chuyên nghiệp hơn, bao gồm thành lập Ban Thư ký điều phối, xây dựng website chính thức, áp dụng mô hình chủ tịch luân phiên và xây dựng cơ sở dữ liệu chung phục vụ chia sẻ học liệu – nghiên cứu. Những giải pháp này được kỳ vọng giúp Diễn đàn hoạt động hiệu quả, ổn định và bền vững hơn.
Ở mảng học thuật, đại biểu từ nhiều trường cho rằng cần mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực đang có nhu cầu lớn như khoa học tự nhiên, STEM, kinh tế, nông nghiệp – lâm nghiệp, khoa học xã hội và nhân văn. Nhiều ý kiến đề xuất tổ chức các khóa học ngắn hạn có cấp tín chỉ, trại hè học thuật, chương trình nghiên cứu chung về môi trường, hệ sinh thái sông Hồng và biến đổi khí hậu – những vấn đề mang ý nghĩa toàn cầu và thiết thực với khu vực.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của sinh viên trong hoạt động hợp tác quốc tế. Việc tạo cơ hội để sinh viên trải nghiệm xuyên biên giới, tham gia chương trình thực tập, giao lưu văn hóa và rèn luyện kỹ năng sẽ giúp phát triển một thế hệ nhân lực có tư duy toàn cầu, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu phát triển của khu vực. Bên cạnh đó, hoạt động trao đổi giảng viên giữa các trường được khuyến khích triển khai rộng rãi hơn nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ, thúc đẩy các chương trình đào tạo mới và mở rộng hướng nghiên cứu liên ngành.
Nhiều ý kiến từ các trường Trung Quốc cũng đề xuất mở rộng giảng dạy tiếng Trung và phát triển mô hình “ngôn ngữ +”, giúp sinh viên quốc tế tăng cơ hội tiếp cận đa lĩnh vực trong môi trường học thuật mở và đa văn hóa.
Kết nối sức mạnh, phát triển bền vững giáo dục đại học Việt – Trung
Trong khuôn khổ Diễn đàn Hiệu trưởng các trường đại học lưu vực sông Hồng lần thứ 6, các phiên thảo luận chuyên sâu đã tập trung phân tích, đánh giá và đề xuất các hướng hợp tác chiến lược giữa các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam - Trung Quốc trong bối cảnh giao lưu văn hóa ngày càng mở rộng.
Tiểu ban 1, do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn và Học viện Hồng Hà đồng chủ trì, thảo luận về hợp tác đào tạo và nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, hướng trọng tâm vào sáu lĩnh vực then chốt: ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam – Trung Quốc, khu vực học, thương mại xuyên biên giới, Chủ nghĩa Mác, nghệ thuật dân gian, và mô hình trường THPT trong đại học.
 |
| GS.TS Lại Quốc Khánh – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH KHXH&NV và ông Yang Sheng Chao - Hiệu trưởng Học viện Hồng Hà đồng chủ trì phiên thảo luận của tiểu ban 1 |
Tiểu ban 2 do Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHQGHN) và Đại học Lâm nghiệp Tây Nam Trung Quốc đồng chủ trì – tập trung vào hợp tác trong khoa học tự nhiên, kỹ thuật và công nghệ. Bốn trọng tâm thảo luận gồm: gắn kết hợp tác khoa học – công nghệ với giao lưu văn hóa; thiết lập mạng lưới nghiên cứu Việt – Trung về khoa học tự nhiên trong bối cảnh biến đổi khí hậu; tăng cường trao đổi sinh viên và thực tập nghiên cứu STEM; và đề xuất tổ chức Diễn đàn Nhà khoa học trẻ Việt Nam – Trung Quốc.
PGS.TS. Ngạc An Bang - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN và ông Li Jun - Hiệu trưởng trường Đại học Lâm Nghiệp Tây Nam (Trung Quốc) đồng chủ trì phiên thảo luận của tiểu ban 2
 |
Diễn đàn Hiệu trưởng các trường đại học lưu vực sông Hồng lần thứ 6 không chỉ là nơi gặp gỡ, trao đổi và xây dựng kế hoạch hợp tác mà còn là biểu tượng của tình hữu nghị – học thuật giữa hai quốc gia, được xây dựng trên nền tảng lịch sử – văn hóa chung của dòng sông Hồng.
 |
Với việc không ngừng mở rộng quy mô, tăng cường chiều sâu và nâng cao chất lượng hợp tác, Diễn đàn tiếp tục tạo dấu ấn trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy hiểu biết giữa các cơ sở giáo dục và đóng góp tích cực cho hợp tác giáo dục Việt – Trung.
