 |
| Hội thảo thu hút sự tham gia của các nhà quản lý, học giả, chuyên gia pháp lý, luật sư đến từ nhiều quốc gia. |
Về phía ĐHQGHN có PGS.TS Phạm Bảo Sơn - Phó Giám đốc ĐHQGHN, PGS.TS Nguyễn Trọng Điệp - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch Hội đồng Trường; PGS.TS. Trịnh Tiến Việt - Quyền Hiệu trưởng; GS. Ignacio Tirado - Tổng Thư ký UNIDROIT, GS. Meiling Huang - Giám đốc Trung tâm Luật xuyên quốc gia châu Á, … và đông đảo sinh viên, học viên, giảng viên của Trường Đại học Luật.
Nội dung các tham luận tại hội thảo được chia thành nhiều phiên, phản ánh các khía cạnh lý luận và thực tiễn của pháp luật tài sản. Trong phiên đầu tiên, GS. Ignacio Tirado nhấn mạnh vai trò của một hệ thống pháp luật tài sản dựa trên chuẩn mực quốc tế đối với tăng trưởng kinh tế, khẳng định sứ mệnh của UNIDROIT trong việc hỗ trợ các quốc gia xây dựng khung pháp lý minh bạch và hiện đại. Tiếp đó, GS. Meiling Huang đặt vấn đề về quyền sở hữu và tài nguyên chung toàn cầu, đồng thời đề xuất mô hình “chia sẻ quyền” thay vì chỉ tập trung vào “quyền sở hữu”, nhằm xây dựng trật tự pháp lý toàn cầu linh hoạt, bền vững hơn. Các tham luận đến từ Việt Nam cũng để lại nhiều dấu ấn, điển hình là phần trình bày của ông Phạm Tuấn Hiệp (Bộ KH&CN) về cải cách quản lý tài sản hình thành từ nghiên cứu khoa học được nhà nước tài trợ, hay của bà Trịnh Thị Hương (Bộ Tài chính) về sự liên kết giữa pháp luật tài sản với Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
 |
| Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn phát biểu tại hội thảo |
Bước sang phiên thảo luận về cải cách pháp luật trong kỷ nguyên mới, nhiều góc nhìn quốc tế được chia sẻ. GS. Chen Xiaomin (Trung Quốc) so sánh hai mô hình định nghĩa quyền sở hữu trong luật dân sự (Pháp và Đức), trong đó mô hình Đức được đánh giá hiện đại hơn vì nhấn mạnh vai trò chủ thể. Tại Việt Nam, ông Nguyễn Minh Đức (US-ASEAN Business Council) chỉ ra khoảng trống pháp lý đối với tài sản số và dữ liệu, khi các văn bản pháp luật mới vẫn thiên về an ninh thay vì xác lập quyền sở hữu, đồng thời đề xuất coi dữ liệu như bí mật thương mại và tăng cường thực thi bằng công nghệ. GS. Xiong Bingwan (Đại học Nhân dân Trung Quốc) giới thiệu cách tiếp cận “bundle of rights”, phân bổ quyền theo từng giai đoạn vòng đời dữ liệu, vừa thúc đẩy kinh tế số vừa mở rộng nguyên tắc của luật tài sản truyền thống. Ở góc nhìn Nhật Bản, GS. Megumi Hara phân tích khung pháp lý đối với ‘crypto-property’, coi đây là loại tài sản dân sự mới với nhiều vấn đề pháp lý liên quan đến quyền sở hữu, bảo đảm và giải quyết tranh chấp.
 |
| GS. Meiling Huang - Giám đốc Trung tâm Luật xuyên quốc gia châu Á |
Đáng chú ý, phiên giới thiệu bản dịch tiếng Việt của Bộ nguyên tắc UNIDROIT về tài sản kỹ thuật số và luật tư đã mang lại dấu ấn học thuật quan trọng. Phiên này nhấn mạnh vai trò của luật tài sản hiện đại trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và bảo đảm tiếp cận tín dụng bền vững. GS. Ignacio Tirado giới thiệu Bộ nguyên tắc như một khuôn khổ pháp lý chuẩn mực cho tài sản kỹ thuật số, kế thừa kinh nghiệm từ các công cụ quốc tế thành công như Công ước Cape Town, qua đó giúp giảm chi phí tín dụng, tăng tính minh bạch và thu hút đầu tư. Đối với Việt Nam, Bộ nguyên tắc được kỳ vọng sẽ mở rộng cơ hội tiếp cận vốn giá rẻ cho doanh nghiệp và hỗ trợ phát triển kinh tế số. Cùng với đó, PGS.TS. Trần Kiên và nhóm dịch thuật (Trường Đại học Luật, ĐHQGHN) đã giới thiệu bản dịch tiếng Việt của Bộ nguyên tắc, cung cấp công cụ học thuật và thực tiễn quan trọng để giới lập pháp, nghiên cứu và doanh nghiệp trong nước tiếp cận, áp dụng và hội nhập với chuẩn mực quốc tế về tài sản kỹ thuật số.
 |
| PGS.TS. Nguyễn Trọng Điệp - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Luật phát biểu tại hội thảo |
Phiên cuối của Hội thảo tập trung vào kinh nghiệm quốc tế trong cải cách pháp luật tài sản và những gợi mở cho Việt Nam, với sự tham gia của nhiều học giả hàng đầu. GS. Paul du Plessis (Đại học Edinburgh) phân tích sự phát triển của pháp luật tài sản La Mã như một trật tự pháp lý điển hình, trong khi GS. Domenico Dursi (Đại học Sapienza, Ý) làm rõ nguyên tắc res communes omnium - những tài nguyên chung của nhân loại và ý nghĩa của quản lý bền vững từ thời cổ đại. TS. Jing Zhang (Đại học Trung Nam, Trung Quốc) trình bày cải cách chức năng của Luật giao dịch bảo đảm đối với động sản ở Trung Quốc, nhấn mạnh mô hình đăng ký thống nhất và các quy tắc ưu tiên minh bạch. Từ góc độ Việt Nam, luật sư Lê Xuân Lộc và Lưu Huy Hoàng phân tích sự chuyển dịch từ tài sản hữu hình sang tài sản vô hình trong nền kinh tế tri thức, cho rằng luật sở hữu trí tuệ có thể là “kim chỉ nam” cho cải cách pháp luật tài sản.
 |
| GS. Ignacio Tirado - Tổng Thư ký UNIDROIT chia sẻ tại hội thảo |
Có thể nói, với sự tham gia của hàng chục học giả và chuyên gia đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu và tổ chức quốc tế uy tín, hội thảo đã trở thành diễn đàn để các chuyên gia trao đổi học thuật, kết nối tri thức và đưa ra các gợi mở chính sách. Sự kiện một lần nữa khẳng định Trường Đại học Luật, ĐHQGHN đang giữ vai trò tiên phong trong nghiên cứu và dẫn dắt những vấn đề pháp lý mới, nhất là trong bối cảnh tài sản kỹ thuật số, quyền sở hữu trí tuệ và các dạng tài sản phi truyền thống ngày càng đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội.
