Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn và Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Tạ Minh Tuấn đồng chủ trì buổi làm việc.
Cùng dự có lãnh đạo các đơn vị đào tạo, nghiên cứu thành viên và trực thuộc ĐHQGHN, các đồng chí thành viên đoàn công tác Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
 |
| PGS.TS Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phát biểu khai mạc buổi làm việc |
Phát biểu khai mạc buổi làm việc, PGS.TS Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhấn mạnh rằng, đề án lần này mang ý nghĩa đặc biệt, là một đề án chính trị cấp chiến lược nhằm tạo cơ sở cho việc ban hành một nghị quyết hoặc chỉ thị cụ thể của Bộ Chính trị. Theo ông, đây sẽ là công cụ thể chế hóa các chính sách phát triển lĩnh vực KHXH&NV một cách mạnh mẽ, lâu dài và đồng bộ, không chỉ cho Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam mà cho toàn ngành KHXH&NV trên cả nước. Trong bối cảnh các vấn đề xã hội đang biến động sâu sắc dưới tác động của chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và hội nhập toàn cầu, nhu cầu định hình vai trò, sứ mệnh và phương thức tổ chức KHXH&NV trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
 |
| PGS.TS Phạm Bảo Sơn, Phó Giám đốc ĐHQGHN cho biết, ĐHQGHN sẵn sàng đồng hành cùng Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong quá trình xây dựng đề án |
PGS.TS Phạm Bảo Sơn, Phó Giám đốc ĐHQGHN cho biết, ĐHQGHN sẵn sàng đồng hành cùng Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong quá trình xây dựng đề án. Ông khẳng định, KHXH&NV không chỉ là nền tảng tư tưởng và tri thức mà còn là nguồn lực thiết yếu cho sự phát triển bền vững của đất nước.
“Đã đến lúc cần có một chỉ thị riêng của Đảng dành cho lĩnh vực KHXH&NV để tạo cơ sở chính trị vững chắc và thể chế hóa mạnh mẽ hơn, tương tự như Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ đã được thể chế hóa bằng luật và nghị định” - Phó Giám đốc Phạm Bảo Sơn nhấn mạnh.
Ông cũng đề nghị các đơn vị thành viên của ĐHQGHN đóng góp ý kiến về các điểm nghẽn, vướng mắc, bao gồm cả vấn đề pháp lý, cùng với các giải pháp để đề án có thể được thể chế hóa và tạo điều kiện phát triển cho KHXH&NV. Đồng thời, ông khẳng định ĐHQGHN luôn coi trọng tính liên ngành và vai trò quan trọng của KHXH&NV trong các chương trình khoa học công nghệ, khẳng định rằng KHXH&NV phải tham gia vào mọi lĩnh vực, kể cả trí tuệ nhân tạo và công nghiệp 4.0, vì mọi công nghệ đều nhằm phục vụ con người.
 |
| TS. Vũ Tuấn Anh, Phó Trưởng ban Khoa học & Đổi mới sáng tạo trình bày báo cáo
của ĐHQGHN về thực trạng công tác nghiên cứu KHXH&NV |
Tại buổi làm việc, Phó Trưởng ban Khoa học & Đổi mới sáng tạo Vũ Tuấn Anh đã trình bày báo cáo của ĐHQGHN về thực trạng công tác nghiên cứu KHXH&NV.
Theo đó, ĐHQGHN hiện được đánh giá là một trong hai trung tâm lớn nhất cả nước về đào tạo và nghiên cứu KHXH&NV. Với hệ thống tổ chức gồm 9 trường đại học thành viên, 2 viện nghiên cứu, 3 trường trực thuộc cùng nhiều trung tâm nghiên cứu, đơn vị trực thuộc, ĐHQGHN sở hữu lực lượng nhân lực KHXH&NV đông đảo với 1.494 cán bộ, trong đó có 27 giáo sư, 157 phó giáo sư và gần 800 tiến sĩ - những con số ấn tượng, thể hiện chất lượng và vị thế trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam. Trong tổng số 46 nhóm nghiên cứu mạnh của ĐHQGHN, có khoảng 1/3 thuộc khối KHXH&NV và rất nhiều nhóm mang tính liên ngành, kết hợp khoa học xã hội với công nghệ, ngôn ngữ, trí tuệ nhân tạo, truyền thông, chính sách công…
Phó Trưởng ban Khoa học & Đổi mới sáng tạo nhấn mạnh, sức mạnh của ĐHQGHN không chỉ nằm ở đội ngũ mà còn đến từ hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ về cơ sở vật chất, kỹ thuật và chính sách đầu tư. Các trung tâm nghiên cứu xuất sắc, phòng thí nghiệm trọng điểm, thư viện số, không gian học thuật tại Hòa Lạc đang góp phần kiến tạo một môi trường nghiên cứu hiện đại, chuẩn quốc tế. Đặc biệt, ĐHQGHN đã đi đầu cả nước trong việc ban hành chính sách hỗ trợ công bố quốc tế, thu hút nhân tài và ưu đãi học thuật cho các nhóm nghiên cứu mạnh trong lĩnh vực KHXH&NV.
Tại buổi làm việc, nhiều ý kiến phát biểu với tinh thần xây dựng, thể hiện sự sâu sắc trong tư duy và tâm huyết với sự nghiệp KHXH&NV đã được ghi nhận.
 |
| Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn Hoàng Anh Tuấn cho rằng, KHXH&NV hiện nay đang phải đối diện với những sự lựa chọn khó khăn giữa các hướng nghiên cứu |
Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn Hoàng Anh Tuấn cho rằng, KHXH&NV hiện nay đang phải đối diện với những sự lựa chọn khó khăn giữa các hướng nghiên cứu: quốc tế, quốc gia và địa phương. Trong khi công bố quốc tế là thước đo quan trọng cho hội nhập, thì các nghiên cứu gắn với quốc gia và địa phương lại mang tính thực tiễn cao và góp phần trực tiếp vào hoạch định chính sách. Sự thiếu nhất quán trong hệ thống tiêu chí đánh giá khiến nhiều nhà khoa học trẻ bị phân tán, thiếu định hướng dài hạn. Ông đề xuất có chính sách hỗ trợ bền vững, thay đổi cách nhìn nhận để sách chuyên khảo uy tín được đánh giá tương xứng với bài báo quốc tế.
 |
| Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học Phát triển Phạm Đức Anh cho rằng cần đối xử công bằng giữa KHXH&NV và khoa học tự nhiên |
Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học Phát triển Phạm Đức Anh cho rằng cần đối xử công bằng giữa KHXH&NV và khoa học tự nhiên, vì KHXH&NV giải quyết những vấn đề lớn như chủ quyền và giá trị con người. Ông đề xuất tăng đầu tư tương xứng, chấp nhận rủi ro nghiên cứu, thúc đẩy chuyển giao gắn với nhu cầu thực tiễn, và quốc tế hóa không chỉ qua công bố mà cả qua thu hút học giả quốc tế.
 |
|
Viện trưởng Viện Trần Nhân Tông Nguyễn Tiến Vinh đề xuất cần thay đổi cách thức đầu tư, chuyển từ hỗ trợ cá nhân sang tập trung nguồn lực cho các viện, trung tâm nghiên cứu lớn để hình thành định hướng và trường phái học thuật có ảnh hưởng |
Viện trưởng Viện Trần Nhân Tông Nguyễn Tiến Vinh cho rằng KHXH&NV hiện thiếu các chương trình nghiên cứu chiến lược tầm quốc gia và gặp khó trong việc lượng hóa tác động, dẫn đến hạn chế trong thu hút đầu tư. Ông đề xuất cần thay đổi cách thức đầu tư, chuyển từ hỗ trợ cá nhân sang tập trung nguồn lực cho các viện, trung tâm nghiên cứu lớn để hình thành định hướng và trường phái học thuật có ảnh hưởng.
 |
|
Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Luật Nguyễn Hoàng Anh đề xuất cần có những chính sách đặc thù nhằm phát triển các cá nhân xuất sắc, đồng thời cần thúc đẩy mạnh mẽ tính liên ngành, liên thông giữa các lĩnh vực KHXH&NV và KHCN |
Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Luật Nguyễn Hoàng Anh cho biết, Nhà trường đã triển khai cơ chế khuyến khích hoạt động KH&CN, đồng thời miễn giảm giờ giảng cho giảng viên có công bố quốc tế. Đây là động lực để thúc đẩy nghiên cứu một cách thực chất. Bà đề xuất cần có những chính sách đặc thù nhằm phát triển các cá nhân xuất sắc, đồng thời cần thúc đẩy mạnh mẽ tính liên ngành, liên thông giữa các lĩnh vực KHXH&NV và KHCN.
 |
| Phó Hiệu trưởng Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật Nguyễn Kiều Oanh cho rằng tính liên ngành là định hướng xuyên suốt trong đào tạo, mở ra không gian sáng tạo mới |
Phó Hiệu trưởng Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật Nguyễn Kiều Oanh cho rằng tính liên ngành là định hướng xuyên suốt trong đào tạo, mở ra không gian sáng tạo mới. Bà đề xuất KHXH&NV cần đảm nhận các nhiệm vụ tầm quốc gia, quốc tế và nhấn mạnh đây là cơ hội để lĩnh vực này góp phần thực hiện chiến lược công nghiệp văn hóa, phát triển kinh tế tri thức dựa trên nền tảng văn hóa dân tộc.
 |
|
Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Lê Trung Thành nhấn mạnh cần phân bổ nguồn lực trọng điểm để khắc phục “khiếm khuyết thị trường” và xây dựng các trung tâm nghiên cứu lớn |
Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Lê Trung Thành nhấn mạnh, mục tiêu quan trọng nhất của đề án là xác lập được hệ thống chỉ số cụ thể để đo lường đóng góp thực chất của KHXH&NV đối với sự phát triển đất nước. Bên cạnh đó, cần phân bổ nguồn lực trọng điểm để khắc phục “khiếm khuyết thị trường” và xây dựng các trung tâm nghiên cứu lớn.
 |
| Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại ngữ Hoa Ngọc Sơn nhấn mạnh cần phát triển hài hòa giữa văn minh vật chất và tinh thần, đồng thời khẳng định đóng góp của Trường qua các chương trình quốc gia về ngoại ngữ |
Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại ngữ Hoa Ngọc Sơn nhấn mạnh cần phát triển hài hòa giữa văn minh vật chất và tinh thần, đồng thời khẳng định đóng góp của Trường qua các chương trình quốc gia về ngoại ngữ. Ông đề xuất đẩy mạnh hợp tác liên ngành, hợp tác ba bên và phát triển chương trình đào tạo Giảng dạy tiếng Việt như một ngoại ngữ để quảng bá văn hóa Việt ra thế giới.
 |
Tổng kết buổi làm việc, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Tạ Minh Tuấn ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến sâu sắc, tâm huyết từ đội ngũ nhà khoa học, nhà quản lý của ĐHQGHN. Ông cho rằng các nội dung trao đổi đã bao quát toàn diện những vấn đề cốt lõi của KHXH&NV hiện nay. Ông khẳng định, đề án lần này là một hướng tiếp cận khác trong công tác hoạch định chính sách, tạo cơ sở pháp lý và chính trị vững chắc cho triển khai lâu dài.
PGS.TS Tạ Minh Tuấn nhấn mạnh tầm quan trọng của nghiên cứu liên ngành, gắn kết giữa đào tạo và nghiên cứu, đồng thời thừa nhận những khó khăn trong việc đo lường tác động của KHXH&NV. Ông đề xuất Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và ĐHQGHN cùng phối hợp xây dựng bộ chỉ số KPI đánh giá hiệu quả lĩnh vực này. Ba nội dung then chốt sẽ được đưa vào đề án gồm: tư duy đúng đắn về sứ mệnh KHXH&NV, chính sách phù hợp và đầu tư có trọng tâm.
 |
