|
I. Nhưng với mức độ thành công nhiều hay ít phụ thuộc vào sự tổ chức, quản lý giảng dạy và sự đầu tư vào giảng dạy của người thầy. Nói như vậy là thành công ít đồng nghĩa với việc đào tạo kém hiệu quả.
Trong bài này tôi xin phép phân tích một số nguyên nhân thành công và một số nhược điểm của hệ thống đào tạo tại trường chuyên Đại học Khoa học Tự nhiên. Một cách không trực tiếp sẽ đóng góp một phần nhỏ cho sự phát triển và thành công của chuyên Hóa sau này.
II. Đặc điểm nổi bật của hệ thống đào tạo học sinh năng khiếu của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên.
· Có lẽ sự khác biệt lớn nhất giữa trường chuyên Đại học Khoa học Tự nhiên và các trường chuyên của các tỉnh là sự đào tạo học sinh giỏi Quốc gia và Quốc tế. Mặc dù thụ hưởng của hoạt động đào tạo này chỉ là một số học sinh giỏi nhưng nó đánh giá trình độ đẳng cấp của trường. Vậy trong khối chuyên phải có ít nhất một thầy giáo có trình độ, uy tín cả nước trong hoạt động đào tạo học sinh giỏi. Những thầy giáo giỏi dạy cho đội tuyển trong trường chúng ta ít (các trường khác còn ít hơn nhiều lần) phải được ưu đãi, trọng dụng. Nếu đào tạo lực lượng kế cận chúng ta nên ưu tiên số một cho lĩnh vực này. Để tạo dựng uy tín, thương hiệu đối với xã hội , đất nước, phụ huynh thì kết quả của hoạt động đào tạo này là hiệu quả nhất.
· Thiếu sự kết hợp giữa các khối chuyên trong hoạt động đào tạo vì chưa có một sự lãnh đạo thống nhất. Chính vì lẽ đó trình độ chuyên môn, kinh nghiệm giảng dạy của các thầy giáo là quá chênh lệch là hậu quả tất yếu của sự tùy tiện trong việc mời thầy giáo tham gia giảng dạy. Chỉ có những giáo viên kém mới sợ giao lưu học hỏi. Nếu chúng ta tổ chức cho học sinh đánh giá hiệu quả của từng môn học chúng ta sẽ phát hiện ra điều này trong quản lý giảng dạy.
· Phải nói kết quả, thành tích của các khối chuyên Đại học Khoa học Tự nhiên là mơ ước của Châu Á, khu vực, nhưng mô hình quản lý và đào tạo, cơ sở vật chất thì kém cỏi, trì trệ, không có lực lượng trẻ kế cận. Người thực sự có quyền thì không quan tâm, chỉ xuất hiện khi phát phần thưởng; người thực sự làm việc thì rất khó làm việc vì không có tiền, không có quyền mà lại phải chịu trách nhiệm. Không có một trường phổ thông nào ở Việt Nam lại phải đăng ký phòng học, thiếu phòng dạy đội tuyển, thay từng chiếc bóng đèn phải làm đơn.
· Cơ chế về chi tiêu nghèo nàn, bị phụ thuộc. Cấp khoa, cấp trường có lẽ cũng hiểu rằng hiện nay thanh toán cho các thầy là quá ít. Như vậy sẽ không mời được thầy giỏi, không khuyến khích, động viên các thầy trong giảng dạy. Nếu phân tích tỉ mỉ nguyên nhân thành công của trường chúng ta thấy là :
+ Học sinh giỏi
+ Có một số thầy giỏi
+ Có sự kế thừa về truyền thống
Không thấy sự đầu tư nào về vật chất, chẳng lẽ các thầy lấy khí trời làm thức ăn đảm bảo cho sự tồn tại.
· Khuyến khích về mặt tinh thần còn tồi hơn. Trong mọi tiêu chuẩn bình bầu không thấy tiêu chuẩn nào là dạy xuất sắc cho học sinh giỏi. Chính vì lẽ đó, sự thành đạt, khen thưởng về thành tích của các giáo viên chuyên rất kém. Nếu cứ giữ nguyên các chính sách như hiện nay thì hệ thống đào tạo chuyên sẽ không phát triển, có thể ngày càng kém.
· Phải nói rằng trong những cách kiếm tiền thì sự giảng dạy của thầy giáo là trong sạch nhất (thầy giáo bắt học sinh học thêm mình là không tốt) vì người học tự nguyện. Đối với những thầy giáo chúng ta phải động viên và bản thân phải cố gắng trở thành giỏi để tồn tại không từ tiền ngân sách của nhà nước.
III. Một số ý kiến đóng góp nhỏ
1. Phải có một chính sách cụ thể, chi tiết về việc tăng đãi ngộ vật chất cho giáo viên dạy chuyên. Hiện nay mọi thứ giá cả đều tăng nhưng tiền thanh toán giảng dạy cho các thầy là không thay đổi nhiều năm nay.
2. Nên cho hệ chuyên nhiều quyền lợi hơn, tự thu học phí (tránh quá ít so với xã hội).
3. Cho các Khối chuyên là các đơn vị độc lập về:
· Hoạt động xã hội, đoàn thể
· Bình bầu thành tích
Và chỉ thuộc khoa về chuyên môn, chính quyền. Điều này nên thực hiện vì mọi hoạt động tại các khối chuyên có đặc điểm khác biệt với các Khoa.
4. Mọi đơn vị nhà nước đều có kế hoạch tài chính riêng, mang lại lợi ích cho nhân viên. Vậy các khối chuyên nên có hoạt động mang lại lợi ích vật chất cho khối và khoa.
IV. Về phương pháp giảng dạy.
1. Nên áp dụng các phương pháp giảng dạy tiên tiến vào hoạt động giảng dạy như:
· Mô hình giáo dục tích cực
· Giải quyết vấn đề
· Hướng dẫn tự học
· Dạy học theo các kỹ năng chính
-
Soạn thảo các giáo trình cho học sinh giỏi (nên có đề tài khoa học cho các khối chuyên).
-
Thanh tra chất lượng giảng dạy các môn học quan trọng nhất là đối với các thầy ngoài trường, chưa có bằng cấp.
-
Có lịch trình đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi từ lớp 10 đến lớp 12 hàng năm một cách chi tiết.
-
Có một số giờ dạy các môn học tự nhiên bằng tiếng Anh.
Hà Nội, ngày 03 tháng 12 năm 2007
|
